Alles wat normaal was, is ineens niet meer normaal (en soms zelfs beter)

Het lijkt inmiddels een eeuwigheid geleden. Bijna zeven miljoen mensen zaten op zondagavond 16 maart aan de buis gekluisterd toen premier Mark Rutte een intelligente lockdown afkondigde. Het aantal besmettingen en sterfgevallen door corona nam rap toe en de ziekenhuizen en IC’s dreigden te overstromen met coronapatiënten. 

Zo belandden we met zijn allen thuis. Niet meer naar school of kantoor. Alleen nog naar buiten voor boodschappen of wat beweging. Talloze bedrijven sloten hun deuren. De supermarkten werden leeggekocht en wc-papier werd opeens een schaars product. 

De eerste weken was het enorm schakelen. Wennen aan thuis blijven en laveren tussen lesgeven aan je kinderen en thuiswerken. En wat te denken van al die ondernemers die hun restaurants, winkels en andere bedrijven (tijdelijk) moesten sluiten. 
 

Maar langzaam ontstond er een nieuwe werkelijkheid met ruimte voor allerlei nieuwe mogelijkheden en kansen. COVID gaf een boost aan de digitalisering, onder meer in het onderwijs. In mum van tijd ontstonden allerlei nieuwe inzichten en mogelijkheden. Ook ondernemers werden gedwongen om nieuwe, digitale manieren te bedenken om hun eigen of nieuwe diensten aan te bieden. 

Ook in de reguliere zorg leidde COVID tot een transformatie. Al jaren wordt er gewerkt aan het Landelijk Schakelpunt (LSP). Hiermee kunnen zorgprofessionals medische dossiers inzien van mensen en daardoor wordt bijvoorbeeld de kans op dubbele onderzoeken en medische fouten verkleind. 

De helft van de Nederlanders is nog niet aangesloten bij het LSP. Door het instellen van een zogenaamde ‘corona opt-in’ kunnen hun medische gegevens, als zij op de huisartsenpost of spoedeisende hulp belanden, nu toch worden bekeken. Mits de patiënt, zover hij dat kan, ter plekke mondeling toestemming geeft. 

Daarnaast worden digitale consulten nu erkend én vergoed door de zorgverzekeraars. Steeds meer zorgprofessionals, van psycholoog tot hematoloog zien hun patiënten inmiddels digitaal. 

Laat uiteraard onverlet dat er tegelijkertijd ook leed is door veel uitgestelde zorg, waaronder zelfs chemotherapiebehandelingen. Dat zorgt voor veel onrust bij patiënten en artsen. Volgens de Patiëntenfederatie is het aantal uitgestelde verwijzingen door huisartsen als gevolg van de coronacrisis opgelopen tot 1,2 miljoen. Wanneer ga je al die zorg inhalen?
 
Maar terug naar positieve ontwikkelingen: COVID zorgt ervoor dat geneesmiddelbedrijven, universiteiten, onderzoeksinstituten en regelgevende organisaties wereldwijd de handen ineen hebben geslagen om samen zo snel mogelijk te zoeken naar vaccins en behandelingen tegen het coronavirus. 
 

Dit resulteerde er weer in dat in Nederland het besef is ontstaan dat de regels voor het doen van studies naar nieuwe geneesmiddelen snel moest verbeteren. Er ging te veel tijd onnodig verloren. Mede door de COVID-crisis heeft de overheid daadkrachtig opgetreden en zijn de gentherapiegoedkeuringstijdlijnen verkort (naar 56 dagen en soms zelfs 28 dagen). En kunnen de CCMO- (Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoeken) en de gentherapiegoedkeuring nu parallel lopen. Dit betekent dat als je alles goed regelt binnen 28 dagen een studie kunt beginnen. Dit  is een hele goede ontwikkeling voor ons onderzoeksklimaat. Niet alleen ten tijde van COVID maar ook daarna.  Het is bovenal goed nieuws voor patiënten die hierdoor sneller toegang krijgen tot nieuwe behandelingen.

Kortom, de coronapandemie zorgt voor veel leed. Maar resulteert ongewild ook als aanjager voor nieuwe initiatieven, nieuwe vormen van samenwerking en nieuwe denkwijzen. Waarbij de gemene deler is dat COVID zorgt voor een bewustere manier van leven. Eentje waarbij het behalen van doelen leidend is. Want alles wat normaal was, is ineens niet meer normaal.

Laten we tot de crisis definitief voorbij is de goede veranderingen handhaven, elkaar blijven steunen en elkaar blijven uitdagen. Ook nu de zon letterlijk en figuurlijk weer beetje bij beetje gaat schijnen.