‘Je lichaam niet wassen betekent: vieze lucht’
Leestijd: 4 minuten
Als je je handen niet wast, gaan ze er vies uit zien en krijgen ze een vieze lucht. Dat is niet direct gevaarlijk. Al kun je met vieze handen wel ziekteverwekkers verspreiden. Bijvoorbeeld wanneer je na het toiletbezoek je handen niet wast en aan je neus krabt. Daar kan net die ene verkeerde bacterie tussen zitten. De meeste infecties komen via de neus naar binnen. Handen wassen is daarom belangrijk. Geldt dat ook voor de rest van ons lichaam?
Elke dag minutenlang onder de douche staan of uren in bad liggen. Wij verzorgen onze huid graag. Onze huid vormt een beschermende laag tussen ons lichaam binnenin en de buitenwereld. Die laag voorkomt infecties en opname van bijvoorbeeld giftige stoffen.
Onze huid is ons hitteschild, ons wapen tegen slechte invloeden van buitenaf. Logisch dat we ons lichaam schoon willen houden. Onze huid doet er tenslotte alles aan om ons gezond te houden.
Toch is dat niet de reden waarom wij onder de douche stappen. Wij zijn ons eigenlijk niet bewust van welke belangrijke rol de huid speelt in onze gezondheid. Wij wassen ons alleen maar omdat we niet vies willen worden. ’’En dat is precies wat er gebeurt, als je je lichaam niet wast’’, zegt Bing Thio, dermatoloog bij het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en gespecialiseerd in de huidziekten psoriasis en constitutioneel eczeem. ’’Als je lichaam niet wast, dan ga je vies ruiken.’’
Miljoenen bacteriën
Die onaangename lichaamsgeur ontstaat doordat de chemische bestanddelen die de huid aanmaakt, zoals zweet en vetten, worden afgebroken door bacteriën. ’’Die bacteriën zijn niet schadelijk’’, zegt Thio. ’’De meeste infecties die je kunt krijgen, hebben niets met je huid te maken.
Die komen via de neus naar binnen. Of je moet veel wondjes hebben en een slechte weerstand.’’ Het is daarom van belang dat we onze handen wassen, bijvoorbeeld na het toiletbezoek of het aaien van een huisdier. Als je dan met je vieze vingers je mond, neus of ogen aanraakt, kan een ziekteverwekker zo naar binnenwandelen. Die ziekteverwekkers komen echter zelden binnen via de intacte huid.
Volgens Thio moeten we onze huid zien als een grote beschermingslaag. ’’Onze huid ververst zichzelf in 28 dagen. Dus binnen een maand is je huid volledig vernieuwd. Dat is de zelfbescherming van ons lichaam. Je huid valt eraf en als er iets naars op zit, dan valt dat gewoon mee naar beneden. Je krijgt er een nieuwe huid voor terug.’’ Dankzij het snelle delingsvermogen van de huid, is ook een wondje met enkele dagen weer volledig dicht en vernieuwd.
Die nieuwe beschermlaag is zeker niet bacteriëloos. Er bevinden zich op onze huid miljoenen bacteriën. Ze zitten overal. Tussen de tenen, in de oksels en in de bilnaad: je ziet ze niet, maar ze zijn er wel. Die bacteriën kunnen volgens Thio in principe geen kwaad, zolang er maar geen slechte tussen zitten die via de neus naar binnengaan. ’’Niemand gaat dood aan het niet wassen van de huid. De enige reden waarom je je wel moet wassen, is omdat het sociaal wenselijk is. We willen niet vies ruiken in onze contacten met anderen.’’
Dierentuin op je handpalmen
Ook het wassen van je handen wassen is belangrijk om te voorkomen dat ziekteverwekkers een weg naar binnen vinden. Toch is echt hardhandig de bacteriën verwijderen van de huid volgens Thio alleen nodig wanneer je bijvoorbeeld in de operatiekamer aan het werk gaat.
’’Dan schrob je je handen en gebruik je bepaalde ontsmettingsmiddelen. Op die manier zorg je ervoor dat de dierentuin aan bacteriën op je handpalmen geen schade veroorzaken bij je patiënt. De bacteriën op je handen zijn op zichzelf onschadelijk, maar je kunt iemand niet zomaar opereren in de buik. Daar bevinden zich heel andere bacteriën. Daar moeten die van je handen, absoluut wegblijven, anders gaat het mis.’’
Een chirurg heeft, net als ieder ander, binnen acht uur weer dezelfde hoeveelheid bacteriën op de handen. ’’Dat moet ook’’, zegt Thio, ’’want het is goed om ze daar te hebben. Ze zijn een extra barrière, een extra beschermlaag voor de huid. Je kunt die bacteriën weghalen, maar daarmee word je kwetsbaarder voor de gevaren van buitenaf, als virussen, schimmels en schadelijke bacteriën. Ook gaat je eigen immuunsysteem reageren als je de bacteriën weghaalt. Die krijgt door dat de barrière weg is en gaat daar zelf wat aan doen, door bijvoorbeeld een eczeemachtige reactie te geven. Op die manier zorgt het immuunsysteem voor een extra laag bescherming tegen de slechte invloeden van buitenaf. Mensen die heel vaak hun handen wassen, hebben daarom vaker handeczeem.’’
Je handen? Blijf die gedurende de dag wassen
Bing Thio heeft met die gedachten een aantal patiënten met huidproblemen op het hoofd hun haar bewust minder vaak laten wassen met shampoo. Ze gebruikten alleen water. Dat resulteerde in een gezondere en minder droge hoofdhuid.
’’Wanneer je je elke dag met water wast, is dat niet erg. Je moet alleen niet elke keer shampoo of zeep gebruiken. Doe je dat wel, dan word je immuunsysteem alerter. Die denkt bij de té schone plekken: ‘hé, daar kunnen makkelijker beestjes naar binnendringen, daar moet ik wat aan doen’.” Wie zijn lichaam niet wast, loopt, op de geur na, dus niet zo snel extra risico’s.
'Wassen doe je met mate én dan net genoeg om lekker te blijven ruiken'
Wie zijn lichaam te vaak wast, kan juist wel te maken krijgen met huidproblemen. Dan heb je het volgens dermatoloog Thio over situaties waarbij iemand zich extreem veel wast. Elke dag douchen is volgens hem zeker geen probleem, zolang je maar niet overdrijft met de duur en de hoeveelheden doucheschuim en shampoo. ’’Wassen is eigenlijk het weghalen van de bacteriën van je huid. Daardoor word je vatbaarder voor andere ziektes’’, aldus Thio.
Kortom, wassen moet je met mate doen én dan net genoeg om lekker te blijven ruiken. En je handen? Die moet je gedurende de dag blijven wassen, zeker wanneer je iets hebt aangeraakt waarop een ziekmakende bacterie kan zitten. Op je mobiele telefoon bijvoorbeeld.
Haar wassen zonder shampoo
Je haar wassen. We doen het allemaal, want dat is wat we hebben geleerd. Tot het einde van de negentiende eeuw luidde het advies om één keer per maand je haar te wassen. In de twintigste eeuw werd de eerst synthetische shampoo ontwikkeld. Het wassen van de haren gebeurde steeds vaker. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de norm: dagelijks.
Een ondergrondse beweging, die sinds 2007 groeiende is, verzet zich tegen shampoos. De zogeheten No Poo-theorie zegt dat iedereen gratis gezond haar kan hebben, zonder gebruik te maken van shampoo. De haren worden door de aanhangers gewassen met een zacht alternatief voor shampoo, zoals zuiveringszout en appelazijn of alleen water.
In 2007 daagde de Australische radiomaker Richard Glover zijn publiek uit zes weken lang geen shampoo te gebruiken. Er deden meer dan 500 deelnemers mee, 86 procent gaf aan dat hun haar hetzelfde was of beter was geworden.
Meer informatie over de No Po-methode is te vinden op nopoomethod.com en wikipedia.
-
Amyloïdose: De situatie in Nederland
In Nederland leiden honderden mensen aan de ziekte amyloïdose. Maar velen van hen zijn hiervan niet op de hoogte. Vaak kunnen artsen geen, of niet de juiste diagnose stellen. Wat moet er gebeuren om dit te veranderen zodat u deze patient op tijd vindt?
-
Wat is hemofilie?
Hemofilie is een zeldzame ziekte van het bloed. Als je hemofilie hebt, krijg je snel bloedingen. Dit komt omdat je een stollingseiwit mist dat ervoor zorgt dat het bloed stolt.
-
Twee miljoen Nederlanders met reumatische klachten
Ruim twee miljoen Nederlanders hebben reumatische klachten. Elke dag krijgen zo’n 700 Nederlanders van hun arts te horen dat ze een vorm van reuma hebben. Reuma beslaat een zeer breed spectrum van ziektebeelden, stelt Irene Bultink, reumatoloog van het VUmc. ’’Je hebt tientallen reumatische aandoeningen, uiteenlopend van RA (reumatoïde artritis)tot jeugdreuma. Maar je hebt ook zogenaamde systeemziekten met gewrichtsklachten.’’
