We delen ons lichaam met 38.000 miljard bacteriën
Leestijd: 5 minuten
Welkom in de wondere wereld van bacteriën en antibiotica. Wist je dat antibiotica alleen effectief zijn tegen bacteriën en niet tegen virussen? Dat is omdat virussen anders van vorm zijn en zich ook anders delen dan bacteriën.
Zitten er meer dan 10 miljoen bacteriën in en op je lichaam?
-
Lees hier het antwoord van de quizvraag
Beschrijving tonenJazeker, tien miljoen is op zijn zachtst gezegd een understatement. Het zijn er zelfs meer dan een miljard. En ook meer dan een biljoen. Er wonen wel 38 duizend miljard (38 biljoen) bacteriën in en op ons lichaam. Je vindt dit antwoord in een quiz voor middelbare scholieren op de website van ‘Hygiëne Helpt!’ Dat is een digitaal lespakket over infectieziekten en het belang van hygiëne voor kinderen in de bovenbouw van het basisonderwijs en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het lespakket bevat lessen over corona, muggen, vaccins en vaccineren. Samen met Pfizer ontwikkelde ‘Hygiëne Helpt!’ ook een les over antimicrobiële resistentie: een groot en groeiend gevaar. Hieronder lees je meer over de ‘dierentuin’ die op je huid in je lichaam leeft. We hebben zelfs meer bacteriën die op en in ons lichaam leven dan dat we cellen hebben. De meeste daarvan zijn onschadelijk en zelfs nuttig voor je. Maar soms gaat het fout en word je ziek.
Antibiotica worden geproduceerd door micro-organismen zoals bacteriën en schimmels, met als doel om zichzelf te beschermen tegen andere schadelijke bacteriën. Bacteriën zijn kleine, levende organismen die eencellig zijn. De cellen hebben wisselende wanddikten om zichzelf tegen elementen van buiten te beschermen.
Ons lichaam
We hebben meer bacteriën die op en in ons lichaam leven dan dat we cellen hebben. Wanneer bacteriën in een deel van ons lichaam belanden waarin ze niet thuishoren, refereren we hiernaar als een bacteriële infectie.
Bacteriën zijn kortom overal en er zijn veel verschillende types. Ze kunnen erg nuttig zijn. Ons lichaam bevat veel bacteriën die ons helpen gezond te blijven en bacteriën in het milieu zorgen voor de afbraak van organisch afval.
Bacteriën in getallen
In totaal delen wij ons lichaam met 38.000 miljard bacteriën. Een bacterie kan zich elke 20 minuten vermenigvuldigen. Dat betekent dat er bijna 5000 miljard bacteriën kunnen ontstaan uit één bacterie per dag. Bacteriën kunnen muteren en informatie over resistentie met elkaar delen. Dit betekent dat resistentie zich erg snel over bacteriën kan verspreiden. Als bacteriën eenmaal resistent zijn, raken ze dat niet makkelijk weer kwijt. Dat kan tientallen jaren duren.
Ter vergelijking qua grootte
- Een haar is 0,04 mm dik.
- Een hengelvormige bacterie heeft een doorsnede van 0,0001 mm tot 0,005 millimeter.
- Een spiraalvormige bacterie heeft een doorsnede van 0,0001 mm tot 0,005 millimeter.
- Een ronde bacterie heeft een doorsnede van 0,0001 mm tot 0,005 millimeter.
- Een ronde bacterie heeft een minuscule doorsnede.
Hoe werken antibiotica?
Er zijn verschillende manieren waarop antibiotica bacteriën aanvallen. Ze doden de bacterie bijvoorbeeld door hun celwand te beschadigen of door te voorkomen dat deze stoffen produceert die hij nodig heeft om te overleven. Of anders remmen ze de bacterie af door te voorkomen dat hij zich kan delen, door zich vast te klampen aan het DNA.
Belangrijkste doodsoorzaken voor én na de introductie van antibiotica
Voor de ontdekking van antibiotica waren bacteriële infecties vaak fataal. Antibiotica veranderden dat totaal. Veel infecties konden opeens worden genezen. Sindsdien kunnen veel infecties ook worden voorkomen door verbeterde hygiëne en vaccins. Deels door deze ontwikkelingen zijn infectieziekten niet meer de belangrijkste doodsoorzaak. Aan hart- en vaatziekten en kanker overlijden nu meer mensen.
Doodsoorzaken voor de introductie van antibiotica
1. Infecties
2. Hart- en vaatziekten
3. Herseninfarcten
4. Nierziekten
5. Ongelukken
Doodsoorzaken na de introductie van antibiotica
1. Hart- en vaatziekten
2. Kanker
3. Herseninfarcten
4. Ongelukken
5. Infecties
Bronnen
National Institutes of Health (NIH). (2013). NIH Human Microbiome Project defines normal bacterial makeup of the body. [online] Available at: https://www.nih.gov/news-events/news-releases/nih-human-microbiome-project-defines-normal-bacterial-makeup-body [Laatst geüpdate 13 Jun. 2012].
Meer lezen over infectieziekten?
Meer info
-
Preventie
‘Maak patiënt bewust van risico op trombose’
Trombose is de meest voorkomende én vaak de best te voorkomen doodsoorzaak bij kankerpatiënten die chemotherapie ondergaan. Veel kankerpatiënten weten echter niet dat ze risico lopen op trombose en ook artsen en verpleegkundigen zijn niet altijd even alert op symptomen. Daar moet verandering in komen vinden Britse onderzoekers.
-
‘Hopelijk kun je straks oud worden met uitgezaaide nierkanker’
Elk jaar krijgen ongeveer 2500 Nederlanders de diagnose nierkanker. Helaas krijgt één op de drie mensen daarbij te horen dat er uitzaaiingen zijn gevonden. Ook krijgt één op de drie nierkankerpatiënten te maken met terugkeer van tumoren. ’’Vroeger was het vooruitzicht slecht,’’ vertelt Yvette van Hensbergen, commercial strategy manager nierkanker bij Pfizer. ’’Nu lukt het steeds beter om het ziekteproces maanden stil te zetten of af te remmen.’’
