TEDx Salonevent 2021: Emboying Innovation
Hebben we straks nog wel ziekenhuizen? Gaan alle operaties met minutieuze instrumenten via de natuurlijke ingangen van je lichaam zoals je aderen? En in hoeverre neemt artificial intelligence de rol van de dokter over? Deze en andere vragen werden onlangs besproken tijdens het TEDxEindhoven Salon Event ‘Embodying Innovation’. Bijna 300 belangstellenden luisterden naar de inspirerende TEDx Talks van uiteenlopende deskundigen over de zorg van de toekomst.
Minimaal invasieve chirurgie
Lúcia Fonseca, biomedisch ingenieur bij Image Guided Therapies Philips nam haar toehoorders mee op een reis langs de diverse toepassingen van minimaal invasieve chirurgie. In plaats van het lichaam volledig te openen, wordt bij invasieve ingrepen slechts een kleine incisie gemaakt. Vervolgens worden kleine medische gereedschappen naar de organen of weefsels geleid die chirurgen willen opereren. ’’Dit is belangrijk voor patiënten. Ze lopen minder risico op complicaties zoals infecties en herstellen sneller. Een chirurg kan op die manier een groot bloedvat in het lichaam repareren en toegang krijgen tot het vaatnetwerk via een klein sneetje in de lies.’’
Bij minimaal invasieve chirurgie lopen patiënten minder risico op complicaties, zoals infecties, en herstellen sneller.
De biomedisch ingenieur stelde dat technologische oplossingen de handen en de ogen van de chirurg in het lichaam vormen als die het orgaan dat hij wil opereren niet direct kan aanraken of bekijken. ’’Bij Philips werken we aan imaging-technieken, zoals röntgentechnieken, echo’s, optische vezels en metingen van weefseleigenschappen als bloeddruk en cel-elektrische velden om ‘real-time beelden’ te krijgen.’’
Automatische algoritmen geven de chirurg een ‘landkaart’ met alle organen. ’’Een soort Google maps. De kaart laat hem zien waar zijn instrument zich bevindt en hoe hij het door het lichaam moet leiden. Of hij meer naar links of naar rechts moet en of hij wel op de juiste plek snijdt.’’
De opkomst van AI in de zorg
Het verhaal van Martijn van Grieken ging in op een andere technologische ontwikkeling die bezig is met een flinke opmars in de zorg: artificial intelligence, afgekort AI.
’’Laten we de mogelijkheden van AI in de zorg omarmen, in plaats van bang te zijn voor het onbekende’’, opperde de medeoprichter van Gimix, een bedrijf gespecialiseerd in data en AI. ’’Data is de brandstof en AI de gereedschapset waarmee je data omzet in waardevolle informatie.’’
De gezondheidszorg is een sector met een enorme hoeveelheid data waarmee impact gemaakt kan worden op de maatschappij. Martijn van Grieken noemt allerlei mogelijke toepassingen van AI: van algoritmes die automatisch leren om tumoren te herkennen op scans tot het automatisch tellen van mogelijke tumorcellen in biopten.
Zwitserse zakmes van de zorg
AI kan medisch specialisten op allerlei manieren ondersteunen bij hun werk en wordt daarom ook wel eens het Zwitserse zakmes van de zorg genoemd. Net zoals met een zakmes is het volgens Martijn van Grieken belangrijk dat je er op een goede manier mee omgaat. En dat je allerlei belangrijke basisvoorwaarden borgt, zoals privacy en veiligheid. ’’Als we de regels voor AI in de zorg zorgvuldig volgen, leidt dat tot een significante vermindering van de vraag van zorg door zorgprofessionals en een hogere levenskwaliteit voor patiënten’’, stelt de data-expert. ’’Medisch specialisten, huisartsen en patiënten werken samen met ondersteuning van AI om ziekten zo efficiënt mogelijk te behandelen. Laten we zorgen dat we dit Zwitserse zakmes van de zorg op een verantwoorde manier gebruiken en onszelf er niet mee snijden.’’
Ziekenhuizen zonder stenen?
De derde spreker is Ed de Kluiver, arts en lid van de stuurgroep Connected Care in Isala Zwolle. Hij schetst een prikkelend toekomstbeeld: die van ziekenhuizen zonder stenen. De Kluiver denkt dat steeds meer ziekenhuisopnames gewoon bij mensen thuis kunnen plaats vinden.
Hij stelt dat er jaarlijks tienduizenden mensen - vooral ouderen - in het ziekenhuis belanden voor een ogenschijnlijk simpele ingreep en het ziekenhuis daarna in een slechtere conditie verlaten. De arts schetst dat ouderen drie grote risico’s lopen bij een ziekenhuisopname. ’’Als oudere loop je kans op een delier, (een acute staat van verwardheid), ziekenhuisinfecties en op vallen.’’
Dit zijn problemen die een grote bedreiging vormen voor de gezondheidszorg en die je veelal kunt voorkomen door mensen thuis te verzorgen. Op dat gebied zijn ook veel ontwikkelingen gaande. ’’Er zijn nu al 900.000 minder ziekenhuisopnames dan zeven jaar geleden. Het ziekenhuisverblijf is de afgelopen vijf jaar met veertig procent in duur gedaald.’’
Obstakels
Er zijn volgens Ed de Kluiver twee obstakels die het lastig maken om ziekenhuiszorg naar de thuissituatie te verplaatsen. Het eerste obstakel is het organiseren van de zorg. Veel initiatieven worden opgezet in pilotvorm. Vijftig patiënten thuis behandelen in pilotverband is volgens Ed de Kluiver eenvoudig vergeleken met het thuis behandelen van een groep van tienduizend mensen. ’’Dat vraagt om een zeer professionele, gespecialiseerde organisatie. Alle aspecten die je hebt in het gewone ziekenhuis, moet je ontwikkelen voor het virtuele ziekenhuis. Dat is erg complex en dat wordt vaak onderschat. Ziekenhuisdirecteuren moeten zich ervan bewust zijn dat ze een nieuw ziekenhuis moeten bouwen, maar dan één zonder stenen.’’
De tweede belemmering zit tussen onze oren. Voor veel artsen, verpleegkundigen en patiënten voelt een ziekenhuisopname veiliger aan dan thuisblijven. ’’Om dat misverstand te helpen moet je ervaren hoe een ziekenhuisopname thuis er aan toe gaat.’’
Paneldiscussie
Het TEDx Salonevent werd afgesloten met een paneldiscussie. Boite Witte, technical product owner en devops specialist van Luscii, Erwin Meinders, ceo van Mentech Innovation en Marc Kaptein, medisch directeur van Pfizer blikten met elkaar en het publiek vooruit op de zorg over 20 jaar.
Ze spraken vooral over de harde groei van de Nederlandse biotechsector. ’’Er wordt wel eens gezegd dat de sector ‘het Boston van de Noordzee’ zou kunnen zijn,’’ stelde Marc Kaptein. ’’Het zou geweldig zijn als die droom uitkomt. Daarnaast hebben we ook een bloeiende, groeiende medtechsector. Die combinatie is vrij uniek. Niet veel landen hebben dat.’’
Symbiose tussen grote en kleine bedrijven
Om de zorginnovatie goed op gang te helpen en te houden is symbiose tussen grote en kleine bedrijven nodig, vinden de panelleden. ’’De innovatieve natuur van kleine bedrijven is anders dan die van grote bedrijven. Onze bedrijfsstructuur is meer van implementatie en opschalen’’, zegt Marc Kaptein. ’’De creatieve kant en de risico’s die daarbij horen, daar zijn wij niet het beste in. Ik denk dat je moet werken aan een dynamisch ecosysteem waarin startups en grote bedrijven samenwerken en elkaar ondersteunen bij het ontwikkelen van innovaties.’’
Bij innovatie helpt het als er een groot pijnpunt opgelost moet worden. ‘COVID-19 is hier een prachtig voorbeeld van.’
Daarnaast zien ze alledrie uitdagingen waarop zorgpartijen samen een antwoord moeten vinden om zorginnovaties echt een kans te geven. Boite Witte sprak van een ‘mismatch’ tussen het innovatieve karakter van de Nederlandse biomedische sector en de conservatievere gezondheidssector. Het duurt in Nederland in tegenstelling tot andere landen relatief lang voordat nieuwe geneesmiddelen, vaccins en medische hulpmiddelen kunnen worden gebruikt door patiënten. ’’We zijn erg innovatief, maar zijn tegelijkertijd heel bang om risico’s te nemen’’, stelde hij.
Volgens Erwin Meinders helpt het bij innovatie als er een groot pijnpunt is dat moet worden opgelost. ’’Dan is iedereen bereid om mee te bewegen. COVID-19 is een prachtig voorbeeld waarbij vaccins enorm snel zijn ontwikkeld. Ook in periodes van stress en pijn zijn mensen sneller geneigd om nieuwe dingen en technieken uit te proberen, dan in periodes waarin iedereen op zijn gemak is.’’
Meer lezen over Pfizer en TEDxEindhoven?
Meer info
-
Van farao Sa-Nakht tot ‘s werelds kleinste reus
Sa-Nakht was een Egyptische farao die ongeveer 2700 voor Christus leefde. Er doen vele verhalen over hem de ronde, zoals het feit dat hij ‘enorm lang’ was. Onderzoekers van de Universiteit van Zürich hebben zijn overblijfselen onderzocht en bewijs gevonden voor overmatige groei, één van de symptomen van acromegalie.
-
‘De patiënt is voor mij de ultieme klant’
’’Ik wil écht iets kunnen betekenen voor mensen.’’ Aan het woord is Rianne van Leeuwen. Ze had uiteenlopende banen voordat ze in de gezondheidssector én bij Pfizer terechtkwam. Een goede beslissing, vindt ze de overstap. ’’ De zorg past goed bij mij als persoon. Ik hou van het werken met mensen en zou willen dat iedereen dezelfde kans krijgt in het leven.’’
-
Twee miljoen Nederlanders met reumatische klachten
Ruim twee miljoen Nederlanders hebben reumatische klachten. Elke dag krijgen zo’n 700 Nederlanders van hun arts te horen dat ze een vorm van reuma hebben. Reuma beslaat een zeer breed spectrum van ziektebeelden, stelt Irene Bultink, reumatoloog van het VUmc. ’’Je hebt tientallen reumatische aandoeningen, uiteenlopend van RA (reumatoïde artritis)tot jeugdreuma. Maar je hebt ook zogenaamde systeemziekten met gewrichtsklachten.’’
