‘Leer naar mensen kijken zonder vooroordelen’

In het ziekenhuis draagt de dokter vaak standaard een witte jas. Daardoor straalt hij of zij autoriteit uit. Terwijl een patiënt vaak met make up op of mooi gekleed naar een doktersafspraak gaat. Om er zo gezond mogelijk uit te zien, ook al is dat misschien helemaal niet zo. Volgens Lundin moeten we met zijn allen proberen om de rollen en vooroordelen die we op mensen plakken op basis van hoe we hen zien, los te laten. 

Queerification heeft twee kanten

Hij legt het publiek van het salonevent Our Future Bodies uit dat ‘queerification’ twee kanten heeft. De term wordt vaak gebruikt om mensen uit de gemeenschappen van homo’s, lesbiennes, bi-seksuelen en transgenders te omschrijven. Maar queering gaat veel verder en trekt feitelijk elk hokje waarin we mensen plaatsen op basis van hun geaardheid, geslacht, afkomst, klasse en vaardigheden in twijfel. 
 

Als afstudeerproject liet hij foto’s van zichzelf maken in identieke poses als een model uit de maart-nummers van de afgelopen tien jaar van Vogue. De poses zijn hetzelfde, de uitstraling van Olle’s foto’s totaal anders. 

’’Brengt mijn lichaam je dezelfde boodschap als dat van het model?’’ vraagt hij het publiek. ’’En kan een mannenlichaam wel hetzelfde uitstralen als dat van een vrouwelijk model?...’’ Om zelf het antwoord te geven: ’’Je lichaam zorgt voor grenzen. Je hebt een lichaam dat je op een bepaalde manier presenteert aan anderen en jezelf. Maar er zijn zaken aan jezelf én hoe je overkomt, die je niet kunt beïnvloeden. Zoals waar je vandaan komt en je leeftijd.’’ 

Queeren van de collectie

Lundin werkt voor het Van Abbemuseum, waarbij hij bezig is met het ‘queeren van de collectie’. Musea, bibliotheken en andere kunstinstellingen zijn er voor iedereen. Maar kan iedereen zich wel herkennen in hun collecties? Of kun je je collectie beter aanpassen aan je publiek? 

Het Van Abbemuseum in Eindhoven wil laten zien dat in kunst de hetero-norm niet vanzelfsprekend hoeft te zijn. Maar het wil ook tonen dat kunst niet voorbehouden hoeft te zijn aan bepaalde doelgroepen. 

Het museum voor hedendaagse kunst houdt discussieavonden over genderkwesties en ook is er ruimte voor 'queer art': kunstprojecten die gangbare genderrollen ter discussie stellen. Allemaal met hetzelfde doel: een andere kijk bieden op geaccepteerde ideeën. 

Zelf ontwierp Olle Lundin kledingstukken met afbeeldingen van kunstwerken en teksten er op je informeren over de kunst, maar je ook aan het denken zetten over genderrollen en seksuele diversiteit. Het is de bedoeling dat mensen de kledingstukken aantrekken en ermee door het museum lopen en er zo over aan het denken of in gesprek raken met andere bezoekers. 

Hij toont een blouse waarin hij het schilderij Le Bain des Vagabondes van Jean Brusselmans verwerkte. Op het schilderij staan blote mannen die baden in een waterplas. ’’Het is een herinnering van Brusselmans,’’ vertelt hij het TedxEindhoven-publiek. ’’Voor het museum heeft het schilderij geen homo-erotische lading. Het is gewoon een herinnering van Brusselmans.''

Olle vervolgt: ''Op het kledingstuk beschrijven we de ironie dat je niet in staat bent om de spanning tussen de mannen op te merken. Of de gelijkenis tussen de schoorsteen op de achtergrond en een falusvorm. Afhankelijk van wie je bent, zie je andere dingen. Tijdens de victoriaanse tijd in de negentiende eeuw gingen mannen soms naar musea met beelden van blote Romeinse mannen om op die manier op een sociaal geaccepteerde manier uiting te geven aan hun homoseksuele gevoelens.’’ 

Kunst voelen voor blinden

Het van Abbemuseum heeft in het kader van queering, ook totaal andere dingen gedaan die aan de zorg raken. Zo heeft het museum programma’s ontwikkeld voor mensen die niet zo snel in een museum komen. Zoals een programma waarbij blinden kunst kunnen voelen.

Ook heeft het museum een karretje met een webcam erop ontwikkeld, waarmee een gids door het museum kan lopen. Om zo de kunstcollectie te laten zien aan patiënten in een ziekenhuis of andere mensen die aan bed of huis gekluisterd zijn. 

’’Wat zou er gebeuren als meer musea, educatieve instellingen en dergelijke organisaties dit zouden doen?’’, stelt Olle Lundin als besluit van zijn verhaal. ’’Het zou kunnen leiden tot allerlei nieuwe technieken en toepassingen. Het is belangrijk om verder te kijken dan hokjes en grenzen. Kijk naar wat je van lichamen kunt leren. Dan zul je zien hoe onze lichamen ons kunnen verrassen.’’