Sorry, you need to enable JavaScript to visit this website.
Overslaan en naar de inhoud gaan

Opkomst van antibiotica, van 1928 tot nu

In 1928 werd het eerste antibioticum ontdekt. Dat was een belangrijke ontwikkeling binnen de medische geschiedenis. Vanaf dat moment waren infectieziekten niet altijd meer dodelijk. In de periode van 1928 tot 2017 zijn in totaal 27 verschillende klassen van antibiotica ontdekt. We geven de ontwikkelingen weer in een tijdlijn. 

Alexander Fleming ontdekt het eerste antibioticum terwijl zijn laboratorium opruimt
Alexander Fleming ontdekt het eerste antibioticum terwijl zijn laboratorium opruimt
  • Alexander Fleming ontdekt het eerste antibioticum terwijl hij zijn laboratorium opruimt en een vergeten petrischaaltje vindt met daarin wat penicilline blijkt te zijn. 

  • Howard Florey en Ernst Chain maken een geneesmiddel van penicilline. Het wordt gebruikt voor de behandeling van luchtweg- en huidinfecties, de ziekte van Lyme, syfilis en hersenvliesontsteking. Ook in 1940 wordt in een laboratorium ontdekt dat bacteriën resistent kunnen worden tegen penicilline.

  • Voor het eerst geneest iemand die het nieuwe geneesmiddel gebruikt. Na dat succes start de massaproductie van penicilline in 1943. Zonder penicilline waren tijdens de Tweede Wereldoorlog naar schatting 2 tot 3 miljoen meer soldaten overleden.

Zonder penicilline waren tijdens de Tweede Wereldoorlog naar schatting 2 tot 3 miljoen meer soldaten overleden
Zonder penicilline waren tijdens de Tweede Wereldoorlog naar schatting 2 tot 3 miljoen meer soldaten overleden
  • De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde gaat naar Alexander Fleming, Ernst Chain en Howard Florey. ‘Voor de ontdekking van penicilline en de eigenschappen ervan bij de genezing van infectieziekten’. In zijn toespraak waarschuwt Fleming al voor het gevaar van antibioticaresistentie. 

  • De gouden jaren voor antibiotica. Vele nieuwe antibiotica zijn ontdekt tijdens deze periode.

  • Ontdekking tetracycline. Gebruikt bij: infecties van de huid, blaas, luchtwegen, maag, darmen en seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s.) Eerste resistentie wordt ontdekt in 1959.

Vele nieuwe antibiotica zijn ontdekt tussen 1950 en 1970
Vele nieuwe antibiotica zijn ontdekt tussen 1950 en 1970
  • Ontdekking erythromycine. Gebruikt bij: keel, long en luchtpijpinfecties, (midden-)oorontsteking, huidinfecties en seksueel overdraagbare aandoeningen. Eerste resistentie wordt ontdekt in 1968.

  • Ontdekking methicilline. Niet langer in gebruik omdat er inmiddels antibiotica zijn met minder bijwerkingen. Eerste resistentie wordt ontdekt in 1962.
     

  • Schotse onderzoekers ontdekken MRSA in een Brits ziekenhuis. MRSA, voluit multiresistente Staphylococcus aureus is een van de bekendste ziekenhuisbacteriën. Hij komt vooral voor op de huid en in de neus. De bacterie kan infecties veroorzaken aan de huid, in de longen en in het bloed en kan leiden tot bloedvergiftiging door binnen te dringen via een wond of als gevolg van een verzwakt immuunsysteem. 

Mensen met een MRSA-infectie worden apart behandeld en verzorgd
Mensen met een MRSA-infectie worden apart behandeld en verzorgd 
  • Experts zijn het er over eens dat er tegen het jaar 2000 geen infectieziekten meer zullen bestaan. Nu weten we beter: bacteriën kunnen makkelijk resistent worden tegen antibiotica. 

  • Introductie gentamicine. Voor het eerst treedt resistentie op in 1979. Gebruikt tegen wond-, luchtweg-, urineweg- en botinfecties en voor bloedvergiftiging.

  • Introductie vancomcine. Voor het eerst treedt resistentie op in 1986. Het wordt gebruikt als reserve-antibioticum bij resistente infecties. 

In de jaren '60 dachten wetenschappers dat rond 2000 geen infectieziekten meer zouden bestaan
In de jaren '60 dachten wetenschappers dat rond 2000 geen infectieziekten meer zouden bestaan
  • Het jaar van de introductie van imipenem. Voor het eerst treedt resistentie op in 1998. Het wordt gebruikt als reserve-antibioticum bij resistente infecties. 

  • Voor het eerst heeft een uitbraak van MRSA plaats in een Nederlands ziekenhuis. Dit gebeurt wanneer een patiënt met de infectie terugkomt uit een Italiaans ziekenhuis.

  • Tussen 1987 en 2015 zijn wel nieuwe varianten van antibiotica maar geen nieuwe klassen van antibiotica ontdekt. Nieuwe klassen van antibiotica zijn noodzakelijk om te vechten tegen antibioticaresistentie. 

Tussen 2000 en 2010 nam het antibioticagebruik wereldwijd met 40 procent toe
Tussen 2000 en 2010 nam het antibioticagebruik wereldwijd met 40 procent toe.
  • Introductie levofloxacine. In hetzelfde jaar treedt al voor het eerst treedt resistentie op bij blaas-,  long-, luchtweg-, huid- en voorhoofdsholteontsteking en tbc. 

  • Het gebruik van antibiotica stijgt wereldwijd met 40 procent. 

  • Linezolid. Introductie in 2001, resistentie gevonden in 2001. Gebruikt bij long- en huidinfecties. 
     

In 2003 wordt de eerste tbc-bacterie gevonden die volledig resistent is
In 2003 wordt de eerste tbc-bacterie gevonden die volledig resistent is.
  • De eerste bacterie die volledig resistent is tegen alle antibiotica wordt gevonden. Twee vrouwen in een Italiaans laboratorium sterven hierdoor aan de gevolgen van tuberculose. 2003 is ook het jaar van de vondst van daptomycine. Resistentie treedt voor het eerst op in 2004. Het wordt gebruikt bij infectie van de huid, de binnenwand van het hart en de hartkleppen. 

  • Ceftaroline. Introductie in 2010. Resistentie gevonden in 2011. Gebruikt tegen long- en huidinfecties. 

  • In de lijst medische problemen waar dringend medicijnen voor nodig zijn van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) staat antibioticaresistentie op de eerste plaats.

Antibioticaresistentie is volgens de WHO het meest urgente medische probleem
Antibioticaresistentie is volgens de WHO het meest urgente medische probleem
  • De Wereldgezondheidsorganisatie erkent antibioticaresistentie als gevaar voor de gezondheid en voert daarom het wereldwijde actieplan antibioticaresistentie in ter bestrijding van dit groeiende probleem. De Europese Unie en de Nederlandse overheid hebben ook plannen om het probleem aan te pakken. In 2015 wordt ook weer een nieuwe klasse van antibiotica ontdekt: teixobactine. Het is nog echter niet bekend hoe snel resistentie hiertegen kan optreden. 

  • Wereldwijd tekenen veel biofarmaceutische, biotechnologische en diagnostische bedrijven de verklaring voor het bestrijden van antibioticaresistentie. De Nederlandse overheid investeert 6 miljoen euro in onderzoek naar nieuwe antibiotica. 

  • Momenteel zijn er wereldwijd slechts 41 nieuwe antibiotica in ontwikkeling (ter vergelijking: er worden 800 nieuwe kankermedicijnen ontwikkeld). Van deze 41 zal een groot deel nog worden afgekeurd, omdat ze niet effectief genoeg blijken of te veel bijwerkingen hebben. 

Bronnen

Bronnen

De expositie Het Kuurtje, Hoe Lang? Betreft een samenwerkingsverband tussen het Natuurhistorisch Museum Rotterdam en Het Erasmus MCV. De expositie was ruim een half jaar te zien en is gefinancierd door DIAGORAS (onderzoeksconsortium), de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) en Pfizer Nederland. 

Pagina beoordelen Like Dislike
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.