Jong Talent Pfizer Prijzen voor Life Sciences
’’De afgelopen twee jaar is meer dan ooit duidelijk geworden hoe belangrijk ‘life sciences’ is’’, zei medisch directeur Marc Kaptein tijdens de uitreiking van de Jong Talent Pfizer Prijzen voor Life Sciences 2021 aan jonge, veelbelovende wetenschappers. Hij doelt op de snelle ontwikkeling van vaccins om de coronapandemie onder controle te brengen. Er werden drie prijzen uitgereikt. De eerste prijs werd gewonnen door Sabine Straathof, van de Universiteit van Amsterdam.
Zij heeft volgens Marc Kaptein ‘ongelooflijk mooi onderzoek’ gedaan. ’’Ze richtte zich op ‘proteomics’, de wetenschap van de eiwitten. Ze ontwikkelde een minuscuul biologisch meetinstrument waarmee je eiwitten kunt analyseren.
Het mooie ervan is dat deze techniek potentieel tot een zeer gevoelig, draagbaar apparaat kan leiden. ’’Het gevolg daarvan is dat je, heel snel, ter plekke allerlei ziektes kan diagnosticeren’’, stelde Marc Kaptein vast. ’’Ik kan mij zelfs voorstellen dat je de coronavariant omikron hiermee zou kunnen vaststellen. Dat was de afgelopen weken wel handig geweest als je zo’n apparaat had kunnen gebruiken bij de passagiers van de vluchten uit Zuid-Afrika.’’
Kaptein vertelde dat de stagebegeleider van Sabine, professor Giovanni Maglia, erg onder de indruk is van Sabines labvaardigheden. ’’Ondanks alle coronabeperkingen ben jij in verschillende labs aan de slag gegaan met jouw onderzoek, waaronder dat van Nobelprijswinnaar Frances Arnold. Dat zegt wel iets over jouw potentie als wetenschapper.’’
‘Het was ontzettend gaaf om dit onderzoek te doen’
Sabine is cum laude afgestudeerd voor haar masterstudie, vervolgde Marc. ’’En je bent co-auteur van twee internationale wetenschappelijke artikelen. Nu ga je promotieonderzoek doen aan de Rijksuniversiteit Groningen en je nog veel verder verdiepen in de chemische biologie. Met jouw drive, zelfstandigheid en creativiteit ga jij ongetwijfeld een hele grote bijdrage leven aan ‘life sciences’.
‘Het was ontzettend gaaf om dit onderzoek te doen. Maar het staat nog pas in de kinderschoenen.’
Stralend neemt Sabine de prijs, waaraan een geldbedrag van 3000 euro verbonden is, én de complimenten in ontvangst. Ze vertelt in een filmpje waar haar onderzoek over gaat. ’’Het was ontzettend gaaf om dit onderzoek te doen. Maar het staat nog pas in de kinderschoenen’’, zegt ze bescheiden.
Marc Kaptein lacht om deze opmerking. ’’In de jaren ’90 van de vorige eeuw deed Katalin Karikó als eerste onderzoek naar messenger-RNA. Nu hebben we mRNA-vaccins. Dus ik zou vooral doorgaan: je weet nooit waar het toe leidt.’’
Kanker en de ziekte van Alzheimer
De afgelopen jaren zijn op het gebied van ‘life sciences’ enorme sprongen gemaakt, stelde Marc Kaptein. ’’Op het gebied van corona, maar er wordt ook veel onderzoek gedaan naar kanker en de ziekte van Alzheimer: twee andere grote bedreigingen die we als maatschappij moeten beteugelen.’’
Precies die onderzoeksgebieden zijn het terrein van de andere twee winnaars van de Jong Talent Pfizer Prijzen voor Life Sciences 2021.
De winnaar van de tweede prijs en een bedrag van 2000 euro is Marius Messemaker. Marius studeerde cum laude af voor zijn studies biomedische wetenschappen en bio-informatie aan de Universiteit Utrecht. Hierdoor kreeg hij de mogelijkheid om zijn masterstage te lopen in het vermaarde Center for Systems Biology van het Massachussetts General Hospital en de Harvard Medical School.
Immuunsysteem bij kanker
Volgens Marc ontwikkelde Marius een ‘buitengewoon innovatieve methode om de ontwikkeling van dendritische cellen bij kanker te herkennen’. ’’De datasets die dat heeft opgeleverd, hebben een essentiële rol gespeeld in een aantal recente publicaties in vooraanstaande medische tijdschriften. Prachtig dat je dat nu al bereikt hebt.’’ Daarnaast geeft Marius zijn stagebeleider, professor Mikaël Pittet, aan dat hij met zijn onderzoek een enorme bijdrage levert aan de kennis over het immuunsysteem bij kanker. ’’Als je dat van zo’n persoon van zo’n instituut te horen krijgt, mag je daar heel trots op zijn.’’
Ook Marius vertelt in een filmpje over zijn onderzoek. Medisch directeur Marc Kaptein wenst hem veel succes voor de toekomst. ’’Jij gaat er echt wel komen, daarvan ben ik overtuigd.’’
De derde prijswinnaar is Sophie Mastenbroek van de Universiteit van Amsterdam. Zij heeft zich vastgebeten in onderzoek naar de ziekte van Alzheimer, vertelt Marc Kaptein. ’’Sophie wil dat tot in detail begrijpen.’’ Ze heeft haar onderzoek, ondanks corona en de reisbeperkingen, in Zweden gedaan. Dat zegt iets over haar doorzettingsvermogen, vindt Marc.
Eiwitplaques en Alzheimer
Haar onderzoek richtte zich op de eiwitplaques in de hersenen van mensen met Alzheimer. ’’Interessant is dat de hoeveelheid eiwitplaques eigenlijk niet zoveel zegt over of mensen heel erg dement zijn of niet. Je kunt veel plaques hebben en weinig klachten en andersom. Hoe zit dat dan? Sophie heeft met haar biomarker-onderzoek getracht om daar een volgende stap in te zetten.’’
In een filmpje vertelt Sophie hoe blij ze is met haar prijs. Sophie geeft uitleg over haar masterscriptie en haar onderzoek dat ze gedaan heeft bij het Alzheimercentrum Amsterdam in samenwerking met de Universiteit van Lund.
Op basis van haar scriptie is haar een promotieonderzoek aangeboden in Zweden en Amsterdam, vertelt Marc. ’’Ik denk dat ze prachtig kan voortbouwen op dit fraaie en belangrijke onderzoek.”
Op de website van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen zijn de opnames van de livestream van de prijsuitreiking na te kijken en de juryrapporten in te zien:
https://khmw.nl/verslag-prijsuitreikingen-29-november-2021/