Medicijnresten uit rioolwater filteren met slim wc-blokje
Elk jaar belandt er meer dan 140.000 kilo medicijnresten in het rioolwater. Die komen in ons grondwater en ons drinkwater terecht. En dat kan op termijn heel schadelijk zijn voor mensen en dieren. De oplossing? Jonge medewerkers van Pfizer opperden om een ‘slim wc-blokje’ op de markt te brengen waarmee je medicijnmoleculen uit rioolwater filtert. Daarmee wonnen ze een duurzaamheidswedstijd van AmCham, de Amerikaanse Kamer van Koophandel.
Pfizercollega’s Koen de Boer, Anna Schegoleva, Oscar Lebbink, Friso Coerts, Leo Casteel en Omar Osmani hoefden niet lang na te denken over een goed idee om in te sturen voor de AmCham Young Professionals Award. Die werd dit jaar uitgereikt aan ‘young professionals’ van een bedrijf aangesloten bij AmCham Nederland met een ‘idee op het gebied van de 17 Sustainable Development goals van de Verenigde Naties’. “Doelstelling nummer 6 gaat over schoon water en hygiëne voor iedereen, waarop wij ons voorstel hebben geschreven”, legt Koen de Boer, accountmanager oncologie, uit.
De jonge Pfizermedewerkers besloten om een al bestaand idee van wateronderzoeksinstituut KWR voor een ‘slim wc-blokje’ te pluggen en daarbij te kijken of ze de partijen die je nodig hebt voor de uitvoering samen aan tafel konden.
’’We hebben de award vooral gewonnen omdat we het idee heel laagdrempelig is. De jury was onder de indruk dat we al de eerste stappen hadden genomen om het te realiseren en ze het idee hadden dat wij na de wedstrijd met het idee zouden doorgaan.’’
Medicijnresten in water
Volgens Koen belanden er elk jaar meer medicijnresten in het rioolwater en daarmee uiteindelijk in ons grond- en drinkwater. ’’Sommige medicijnen zijn biologisch afbreekbaar. Maar andere medicijnen zijn dat niet. Die stapelen zich op in water.’’ Dat kan op lange termijn bijzonder vervelende gevolgen hebben voor zowel mensen als dieren. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat pijnstillers het weefsel van vissen kunnen beschadigen, dat anticonceptiemiddelen geslachtsverandering bij vissen kunnen veroorzaken en antipsychotica het gedrag van ook weer vissen en kleine waterkreeftjes kan veranderen.
Ook bij mensen kunnen medicijnresten in grote hoeveelheden schadelijke gevolgen hebben. ’’Als er teveel antibiotica in het water belandt, ontstaat bijvoorbeeld het gevaar van antibioticaresistentie.’’
Het is duidelijk: medicijnresten moeten zo min mogelijk in water terechtkomen. Helaas verschillen de medicijnmoleculen nogal van grootte. Kleinere medicijnmoleculen zijn met de huidige zeeftechnieken van waterzuiveringsbedrijven lastig uit rioolwater te filteren, vertelt Koen.
‘Als er teveel antibiotica in het water belandt, ontstaat bijvoorbeeld het gevaar van antibioticaresistentie.’
Daar kan het slimme wc-blokje een oplossing voor bieden. ’’Wateronderzoeksinstituut KWR doet hier al wat langer onderzoek naar via het CatchAmed onderzoek. Maar financiering en het beschikbaar maken voor het grote publiek, is voor hen een grote uitdaging.’’
Wc-blokje toevoegen aan een starterkit
Het blokje dat de onderzoekers van KWR op het oog hebben, scheidt elke keer als je doortrekt een bepaald mineraal af dat zich bindt aan medicijnmoleculen. ’’Daardoor worden deze moleculen groot genoeg dat ze door de filters in onze waterzuiveringsinstallaties gevangen kunnen worden.’’
Via AmCham zijn de jonge Pfizermedewerkers in contact gekomen met Reckitt Bensicker, moederbedrijf van Harpic, maker van toiletblokjes en KWR had al het contact met Sibelco, maker van grondstoffen. ’’Zij maken de gecoate mineralen die zich aan de medicijnmoleculen binden.’’
Koen vertelt dat deze partijen met het KWR willen nadenken over hoe ze het wc-blokje echt op de markt kunnen brengen.
Starterskit
’’Naast het verbinden van partijen, kan de rol van Pfizer hierbij zijn dat wij dit wc-blokje toevoegen als starterkit die een patiënt mee krijgt van de apotheek bij de eerste uitgave van zijn medicijnen. Op de verpakking zou je een QR-code kunnen plaatsen waardoor patiënten zelf herhaalverpakkingen van de wc-blokjes kunnen bestellen. Patiënten worden zo meteen onderdeel van de oplossing.’’
“Uit onderzoek van KWR naar de bereidwilligheid van patiënten, blijkt dat negentig procent graag wil helpen om medicijnresten uit het milieu te houden. Dat is dus ook hoopvol.’’
’We hebben een vliegticket naar Amerika gewonnen’
Koen de Boer vertelt dat de winst van AmCham Young Professionals Award voor hem en zijn teamgenoten als een verrassing kwam. ’’We waren zelf heel enthousiast over ons idee. Maar er deden heel veel bedrijven mee aan deze wedstrijd met ook heel goede andere ideeën. Tot de finale wisten we niet wat onze kans was om te winnen.’’
Als winnaar van de prijs krijgen de jonge Pfizermedewerkers ondersteuning vanuit het netwerk van AmCham om hun idee verder uit te voeren. ’’We hebben hiernaast ook een vliegticket naar de Verenigde Staten gewonnen. We willen deze gebruiken om naar het hoofdkantoor van Pfizer gaan om ons idee daar ook te presenteren.’’
Wat zou het fantastisch zijn als ‘Pfizer Global’ het wc-blokje wil ondersteunen, vertelt Koen met een brede glimlach. ’’Zodat je met iets simpels zoals een wc-blokje écht een bijdrage kunt leveren aan het verduurzamen van de gezondheidszorg.’’