Gesprekswijzer helpt patiënt en arts

De Gesprekswijzer voor patiënten met reumatoïde artritis komt voort uit een groot internationaal onderzoek. Daaruit kwam naar voren dat een betere communicatie tussen de zorgverlener en patiënt met RA kan helpen bij het wegnemen van belemmeringen die optimale zorg mogelijk in de weg staan. Door betere communicatie kunnen betere resultaten worden behaald'

’’Als artsen en patiënten met elkaar praten, dan hebben ze het vaak over verschillende zaken’’, weet Harald Vonkeman. ’’Artsen focussen zich meestal meer op de medische kant, zoals testuitslagen, behandelrichtlijnen en uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek. Patiënten richten zich op de symptomen, klachten en beperkingen die ze ervaren. Dat komt in een spreekkamer niet altijd samen.’’

Voorbereiding op consult

Volgens Vonkeman gaat de Gesprekswijzer patiënten en artsen helpen. Patiënten kunnen de Gesprekswijzer gebruiken als voorbereiding op het consult. Patiënten en artsen krijgen met het document sneller en makkelijker overzicht van hoe het echt gaat met de patiënt en welke gezamenlijke behandeldoelen er zijn. Vonkeman legt uit dat artsen heel erg gewend zijn om naar biomedische variabelen te kijken, doelen te stellen en die ook na te streven. ’’Het kan dan zo zijn dat de ziekte volgens de meetuitslagen onder controle is, maar dat de patiënt toch nog steeds klachten heeft. Dat wil niet zeggen dat een patiënt daarmee dan maar tevreden moet zijn.”

Sterker nog, reumatoloog Vonkeman meent dat patiënten zich er te vaak bij neerleggen. ’’Dat komt doordat een patiënt naar de arts komt met de verwachting dat die de expert is. De arts wordt gezien als degene die weet wat er nodig is om de patiënt beter te maken. Als je die verwachting hebt als patiënt, dan ga je snel akkoord met alles wat er wordt besproken en gezegd. De patiënt realiseert zich onvoldoende dat de arts niet weet waar iemand last van heeft of wat iemand weer wil kunnen als dat niet duidelijk wordt uitgesproken.”

Gelijkwaardige gesprekspartners

Pijn, vermoeidheid, bijvoorbeeld slecht de trap op kunnen of een andere beperking. Het is door een arts allemaal moeilijk te meten. Een arts constateert vaak alleen hoe actief de ziekte is. Als de beperkingen en pijnen niet worden benoemd, is het lastig om er wat aan te doen. ’’Terwijl er vaak nog veel mogelijk is’’, aldus Vonkeman.

’’Daarom is het ontzettend belangrijk dat patiënten een consult gaan zien als een gesprek tussen twee gelijkwaardige gesprekpartners. De arts heeft de onderzoeksresultaten, maar de rest van de waardevolle informatie moet van de patiënt komen.’’ Volgens Vonkeman leggen patiënten zich er nu vaak bij neer wanneer uit de medische gegevens blijkt dat de behandeling aanslaat.

’’Terwijl ze in de praktijk nog veel last ervaren. "Het is zoals het is, het wordt niet beter", denken ze dan. Mijn advies is om dat niet zomaar te accepteren. Als de situatie niet optimaal is, dan moet je blijven streven naar verbetering. Dan moet je bij je arts bespreekbaar maken wat er speelt. Accepteer niet zomaar dat de situatie is zoals die is.’’