Wat doe je als je tijd bijna op is?
Leestijd: 4 minuten
De overleving van borstkanker wordt steeds beter. Toch sterft elke 2,5 uur in Nederland nog iemand aan de gevolgen van uitgezaaide borstkanker. Wat doe je als kankerpatiënt als je tijd bijna op is? Bekijk het filmpje waarin de Canadese borstkankerpatiënt Teva Harrison met toevallige voorbijgangers praat over hun laatste levenswensen.
Teva Harrison is in het voorjaar van 2019 overleden, maar vond het tijdens haar laatste levensfase belangrijk om meer aandacht en bewustzijn te vragen voor mensen met uitgezaaide borstkanker.
Ze was halverwege de dertig toen ze last kreeg van haar rug en heupen. De kunstenares - en tegenwoordig succesvol bestsellerauteur - dacht eerst dat het een vroeg ouderdomskwaaltje was.
Boodschappen dragen een crime
Maar zelfs boodschappen dragen werd een crime voor haar, zo vertelde ze aan CBC News. Ze was aan het trainen voor de halve marathon en haar huisarts dacht dat ze het oefenen gewoon wat overdreven had en simpelweg een blessure had opgelopen.
‘Het voelde alsof de bodem onder me vandaan zakte’
Een paar maanden later voelde ze opeens een bobbel in haar borst en vervolgens werd ze gediagnosticeerd met uitgezaaide borstkanker. Dat betekent dat genezen niet meer mogelijk was en Teva alleen nog levensverlengende behandelingen kon krijgen.
’’Het voelde alsof de bodem onder me vandaan zakte op het moment dat er werd gezegd ‘we kunnen niet langer zoeken naar een genezende behandeling’. Ik voelde me enorm verloren.’’
Strips over leven met kanker
In reactie op haar terminale diagnose begon ze striptekeningen te maken waarin ze haar emoties verwerkt. Het resultaat is een bestseller: een stripboek genaamd In-Between Days over het leven met kanker. ’’Kanker geeft veel mensen een ongemakkelijk gevoel. Mensen weten niet wat ze moeten zeggen en trekken zich daarom vaak terug.’’
Aanstaren met een trieste blik
Zelf kreeg ze ook te maken met mensen die opeens verdwenen uit haar leven of haar alleen nog maar konden aanstaren met een trieste blik. ’’Dat kan vernederend zijn, wanneer mensen naar je kijken alsof ze niet meer jou als persoon maar de kanker zien.’’ Ze vervolgt. ’’Ja, ik heb deze ziekte en uiteindelijk zal zij me doden. Maar tot die tijd ben ik gewoon ik.’’
Uitzaaiingen in de lever
Sinds de diagnose zette het ziekteproces zich voort. Op het moment van het interview met CBS News, een aantal maanden voor haar dood vertelde ze over uitzaaiingen in haar lever.
’’De pijn die ik daardoor heb, is goed onder controle te houden. Maar ik heb niet meer zoveel energie als eerst.’’
De kanker dwong haar er toe om te kiezen hoe ze de paar uur energie die ze op een dag heeft, het beste kan gebruiken. ’’Ongeacht wat er ook gebeurt in mijn leven: de kanker heeft altijd voorrang.’’
De kunstenares was blij dat ze haar gevoelens kan uiten via haar kunst en tijdens het tekenen haar ziek zijn kan loslaten. ’’Het is een cadeautje.’’
‘Ongeacht wat er gebeurt in mijn leven: de kanker heeft altijd voorrang’
Praten over het leven op een treinstation
In een aangrijpend filmpje ging borstkankerpatiënte Teva Harrison op een treinstation tegenover wildvreemden zitten. Ze stelde hen een confronterende vraag: wat wil jij nog écht uit je leven halen?
Teva was een van de twaalf vrouwen die meededen aan een onlinecampagne van Pfizer en drie Canadese borstkankerorganisaties.
Het doel van de campagne is om het bewustzijn over uitgezaaide borstkanker te vergroten en om patiënten daarnaast een stem te geven. Alle vrouwen vertelden via de campagne hun eigen, unieke verhaal. Teva deed dit in beeld.
In het filmpje is te zien hoe zij op een stoel ging zitten, midden op een station. Telkens ging er een wildvreemd iemand tegenover haar zitten.
De eerste vraag die ze de ander stelde, is of er iets is wat diegene heel graag zou willen doen, maar steeds uitstelt. Vervolgens vertelde Teva over haar ziekte en hoe belangrijk bewust omgaan met tijd inmiddels voor haar zelf was geworden.
Daarna vroeg ze de ander nog eens wat hij nu echt belangrijk vindt in het leven. De antwoorden zijn mooi en indringend.
Meer informatie
Het filmpje kan worden bekeken via deze link: mbctime.ca
Teva Harrison postte veel over ziekte- en behandelproces op Instagram
Bronnen:
Voor dit artikel is informatie gebruikt van
- cbc.ca/radio/teva-harrison-on-turning-living-with-incurable-cancer-into-art
- news.nationalpost.com/in-between-days-diagnosed-with-metastatic-breast-cancer-an-artist-finds-inspiration-to-share-her-experiences
- mbctime.ca
- pfizer365.com/teva+harrison
- Elke 2,5 uur is een eigen berekening op basis van sterftecijfers
- cijfersoverkanker.nl/
Meer lezen over borstkanker
Meer info
-
Muziek op de IC - Een kwestie van de juiste snaar raken
Met kerst stapte de bekende harpist Remy van Kesteren de intensive care van het Spaarne Gasthuis in Haarlem binnen. Of hij harp mocht spelen voor zijn neef die er lag? Iedereen, alle patiënten, hun naasten en het personeel luisterden alsof ze betoverd waren. De kiem voor het project MuzIC was gelegd: musici die klassieke muziek spelen voor mensen op de IC.
-
Gezond leven
Juiste voeding en lekker bewegen
Voeding speelt een grote rol in het leven van veel mensen met IBD (chronische inflammatoire darmziekten). Van sommige voedingsmiddelen gaan zij zich beter voelen, maar van andere juist slechter. Wanneer doe je het goed? En waarom is sporten zo goed voor je als je IBD hebt?
