‘IBD beïnvloedt het seksleven, praat erover!’

’’Seks is één van mijn favoriete onderwerpen, zowel privé als op het zakelijk vlak’’, grapt Van Lunsen. De zaal lacht, het ijs is meteen gebroken. Tientallen artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals luisteren naar zijn verhaal over de invloed van IBD (colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn) op het seksleven van mensen.

Wat we ons allemaal niet realiseren volgens Van Lunsen, is dat seksualiteit voor veel mensen een belangrijk onderdeel is van hun kwaliteit van leven.

’Veertig tot vijftig procent van de mensen met IBD geeft aan dat hun ziekte hen verhindert om seks te hebben’, waarschuwt hij de zaal. Om eraan toe te voegen dat ook een derde tot de helft van de patiënten last heeft van zorgen en problemen op het gebied van seks.

Vreemd genoeg praat de Europese koepelorganisatie ECCO niet expliciet over seksualiteit. Er wordt alleen gezegd dat het belangrijk is om in de spreekkamer te praten over de psychosociale gevolgen van IBD.

“Waarom is het zo belangrijk om als arts over seks te praten met je patiënten?”, vraagt Van Lunsen aan de zaal. ’’Ze hebben zorgen, ze willen er over praten en als zorgprofessional kun je iets heel eenvoudigs doen.’’

Het belangrijkste probleem van mensen met IBD op het gebied van seksualiteit is volgens hem dat ze niet in staat zijn om met hun partner over hun problemen te praten. ’’Ze doen er van alles aan om het onderwerp te vermijden.’’

'Pak het niet aan zoals Bill Clinton’

“Hoe moet je over seks praten?”, vraagt hij wederom aan de zaal, om daarna zelf antwoord te geven. ’’Creëer een fijne gespreksomgeving. Wees open, onbevooroordeeld, empathisch en gebruik zo duidelijk mogelijke taal.’’

’’Seks is meer dan alleen de geslachtsdaad. Noem de dingen bij de naam. Pak het niet aan zoals Bill Clinton met zijn ‘I did not have sexual relations with that woman’. Hij bedoelde daarmee dat hij allerlei vormen van seks met stagiair Monica Lewinsky had, op de ‘echte’ geslachtsdaad na’’.

Om serieus te vervolgen: ’’Als patiënten de zorg uiten ‘dat het niet werkt’ op seksueel gebied, probeer dan te ontdekken wat er precies aan de hand is. ‘Dokter het werkt niet goed’, zegt een patiënt met colitis ulcerosa. ‘Oh, ik schrijf je wel een pilletje voor’, zegt de dokter dan algauw. Maar misschien heeft hij wel iets anders nodig.’’
 

Andere anale zorgen

Ook moeten zorgprofessionals zich bewust zijn van diverse seksuele oriëntaties, voorkeuren en leefstijlen van mensen. ’’Mannen die op mannen vallen, hebben andere anale zorgen dan heteroseksuele mannen met IBD. Herken en wees je bewust van je eigen normen en waarden en de invloed daarvan op je professionele gedrag.’’

Het grootste probleem dat mensen met IBD hebben op het gebied van seksualiteit is niet dat ‘dingen niet werken’, stelt van Lunsen. ’’Maar dat ze zich ongelukkig voelen over het feit dat ze minder of geen seks hebben. In veel onderzoeken zie je weinig over de invloed van IBD op het seksleven, omdat er alleen mensen worden geïncludeerd die seksueel actief zijn. Veel mensen met IBD zijn dat niet.’’
 

Stoma draagt niet bij aan seksleven

Praat over seks

Daarnaast zijn er andere triggers voor seksuele problemen, die ook spelen bij mensen met andere chronische aandoeningen, stelt hij. ’’Zoals een depressie, eerdere seksuele ervaringen, de ernst van de ziekte, een slechte levenskwaliteit, medicijnen, operaties, comorbiditeiten (andere ziekten). Of je een relatie hebt of niet. Ook lopen vrouwen meer risico en is het belangrijk hoe de partner reageert.’’

Hij gaat wat nader in op twee genoemde factoren, te weten eerdere seksuele ervaringen en medicijngebruik. ’’Weet je hoeveel van jullie patiënten seksueel misbruik hebben meegemaakt? Eén op de vijf...! En wist je dat minstens 60% van de medicijnen die je voorschrijft potentieel effect heeft op het seksleven? Daarom, praat erover vanaf vandaag en wees je ervan bewust.’’