Sorry, you need to enable JavaScript to visit this website.
Overslaan en naar de inhoud gaan

‘Ongelooflijk hoe mensen kunnen veranderen’

“Het is ongelooflijk om te zien hoe mensen kunnen veranderen door een verstoring van de hormoonafgifte van de hypofyse.” Sebastian Neggers is internist-endocrinoloog bij het Erasmus MC in Rotterdam en al jarenlang gefascineerd door acromegalie. 

diagnose acromegalie

Acromegalie is een zeer zeldzame ziekte, maar wel één die steeds vaker voorkomt. “Deels doordat de diagnose steeds sneller wordt gesteld,” zegt Sebastian Neggers. “Daarnaast is er echt een toename. Jaarlijks worden tussen de 100 en 150 nieuwe diagnoses gesteld. In totaal zijn er in Nederland zo’n 1500 patiënten.” 

Waar veel artsen hooguit één keer tijdens hun loopbaan een patiënt zien met acromegalie, krijgt Neggers ze regelmatig in zijn spreekkamer. Hij werkt dan ook in één van de zogenaamde centres of excellence, die zijn opgericht om de zorg voor mensen met acromegalie zoveel mogelijk te centraliseren. 

Een zeer zeldzame ziekte

Acromegalie heeft geen aan- of uitknop. Langzamerhand gaat de hypofyse steeds meer groeihormoon afgeven. “Veranderingen treden heel langzaam op. Veel mensen worden eerst breder en gespierder. Daar klagen veel mensen niet over,” zegt Neggers met een glimlach. Maar dat gebeurt wel wanneer ze ook in hun gezicht grover worden en hun handen en voeten gaan groeien. Of als ze hoofdpijn krijgen. Dan komen ze uiteindelijk wel bij de endocrinoloog terecht.

Uiteindelijk worden in Nederland alle mensen met acromegalie wel ontdekt

“Mensen schrijven klachten zelf vaak toe aan ouderdom. Alleen heeft leeftijd niets te maken met het feit dat je schoenen of ringen niet meer passen. En je kunt best vermoeid raken van in de tuin spitten. Het is alleen niet goed als dat bij het minste of geringste gebeurt.” Hoe sterk mensen veranderen door de jaren heen, merken ze vaak pas als je ze een normale hormoonspiegel teruggeeft, stelt Neggers. “De meeste mensen denken dan: zo had het moeten zijn.” Dit is vaak een combinatie van het herstellen van de groeihormoonwaarden en het teruggeven van de medicatie die niet meer werkt.

‘Acromegalie wordt wel omschreven als een sluipmoordenaar’

Uiteindelijk worden in Nederland de meeste mensen met acromegalie wel ontdekt. De acromegaliezorg in Nederland is goed, maar de gemiddelde diagnosetijd is nu 6 tot 8 jaar en Neggers hoopt dat deze in de toekomst tot enkele jaren kan worden verkort. “Omdat er aanwijzingen zijn dat je dan ernstige gewrichtsschade en andere complicaties kunt verminderen of misschien voorkomen. Ook bestaat de kans dat je uiterlijke veranderingen beter kunt terugbrengen naar de oorspronkelijke vorm als je er sneller bij bent.” Hoe de diagnosetijd kan worden verkort, is nog de vraag. Goede, onderscheidende tests die werken met algoritmen op basis van verschillende symptomen, en die kunnen worden ingezet voor bevolkingsonderzoek bestaan nog niet. 
“In Duitsland is geprobeerd een bevolkingsscreening te houden. Maar daarbij werden er mensen op basis van hun gezichtskenmerken uitgepikt, die helemaal geen acromegalie bleken te hebben.” 

Betere informatie voor artsen

Naast een snellere diagnosetijd, pleit internist-endocrinoloog Neggers voor betere informatievoorziening richting zorgprofessionals. Hij stelt dat je niet van alle zorgverleners in Nederland kunt verwachten dat ze allemaal veel kennis hebben van acromegalie. Het zou echter wel goed zijn als de algemene kennis over de aandoening bij artsen wordt vergroot. “Je kunt patiënten zelf kennis laten overdragen en hen informatie meegeven op een usb-stick voor de verschillende zorgprofessionals waarmee zij te maken hebben.” De grote uitdaging is volgens Neggers wel om zorgprofessionals alleen die informatie te geven, die voor hen relevant is. “Een tandarts zal alleen informatie willen over de kaak en het gebit.” 

Ook de informatievoorziening richting patiënten kan verbeteren, vindt hij. “Elke patiënt is uniek. De één wil alles weten en de ander juist niet. Er zou informatie moeten komen die mensen op verschillende manieren aanspreekt: van heel wetenschappelijk tot simpele filmpjes en teksten. Dat geldt trouwens voor zeldzame ziekten in het algemeen.”
 

‘Mensen leren via groepsbijeenkomsten veel van elkaar’

Het allerliefst zou Sebastian Neggers patiënten in de toekomst hun levenskwaliteit helemaal teruggeven. Maar reëel is dat niet, stelt hij. “Zeker omdat acromegalie zich vaak sluipenderwijs ontwikkelt. Ook wisselen de restklachten per patiënt. Deels komt dat door hun ziekteverloop, en deels door de hoogte van hun hormoonspiegel. Maar ook door eventuele andere aandoeningen die ze hebben. Bovendien speelt mee in hoeverre de klachten invloed hebben op het dagelijks leven.” 

Dr. Neggers hoe mensen kunnen veranderen

Regie over hun eigen leven


Aan dat laatste kan wel iets gedaan worden, weet Neggers. Sinds een klein jaar geeft het Erasmus MC cursussen waarin mensen met acromegalie de regie over hun eigen leven leren terugkrijgen. Ook zijn er bijeenkomsten voor hun partners. 

“Mensen leren via de groepsbijeenkomsten veel van elkaar. Iedereen heeft andere vragen. De een wil beter leren omgaan met vermoeidheid, een volgende wil graag blijven werken en een derde wil leren om grenzen aan te geven.” 

Daarnaast kunnen mensen hulp krijgen van een medisch psycholoog. Neggers: “Die kan helpen met de verwerking van het onverwachte verlies van dingen die ze niet meer kunnen.” 


‘Soms kan ik al bij de begroeting zeggen ‘Meneer, u heeft acromegalie’

De internist-endocrinoloog stelt tevreden vast dat op die manier steeds meer aandacht komt voor hoe mensen zich voelen en hoe het met hen gaat. “Ik zou voor acromegaliepatiënten in heel Europa willen bereiken dat we iets aan vroegdiagnostiek kunnen doen met behulp van een tool. En dat je daarnaast met behulp van vragen en specifieke laboratoriumtests veel beter kunt inschatten hoe de levenskwaliteit van mensen is.” 
Want dat is voor hem de grootste eyeopener als arts, zegt Neggers. Het kan zo zijn dat een patiënt al jarenlang met klachten verschillende artsen bezoekt, voordat hij bij Neggers belandt. 
En die kan soms bij de begroeting al zeggen ‘Meneer, u heeft acromegalie’. “Maar dat kan heel frustrerend zijn voor patiënten,” weet hij. “Dat je als arts na diagnose meteen wil starten met een behandelplan, terwijl mensen juist eerst graag hun verhaal kwijt willen. Waarom het bijvoorbeeld zo lang heeft geduurd voordat ze bij jou terecht kwamen. Daar stap je als dokter makkelijk overheen. Terwijl het patiënten juist enorm helpt wanneer jij stilstaat bij hun gevoelsleven.” 

Meer informatie:

Meer informatie over acromegalie kunt u vinden op: www.hypofyse.nl

Download de brochure en vragenlijst

Het hebben van een ziekte brengt veel vragen met zich mee. In de brochure ‘Wat u moet weten over acromegalie’ worden verscheidene vragen beantwoord. 

Download de brochure

De onderstaande vragenlijst helpt u daarnaast om samen met uw behandelaar te kijken wat er mogelijk is om beter de baas te worden over alles wat u dagelijks kan hinderen. 

Download de vragenlijst

Bronnen

Bronnen

Interview met Sebastian Neggers, internist-endocrinoloog bij het Erasmus MC in Rotterdam

Pagina beoordelen Like Dislike
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.