Sorry, you need to enable JavaScript to visit this website.
Overslaan en naar de inhoud gaan

Wat is kanker? Belangrijke informatie op een rijtje

Leestijd: 4 minuten

In Nederland krijgt een op de drie mensen kanker. Dat betekent dat bijna iedereen te maken krijgt met deze ziekte: als patiënt of wanneer iemand uit je omgeving kanker krijgt. Waarschijnlijk weet je al wel het een en ander over kanker, maar omdat er zoveel online te vinden is over deze ziekte, geven wij antwoord op vijf belangrijke vragen.

Wat is kanker?

Kanker is een ongecontroleerde deling van lichaamscellen. De cellen kunnen niet meer stoppen met delen en groeien in omliggende weefsels. Soms zaaien ze uit naar andere delen van het lichaam.

Wat is kanker? De belangrijkste informatie op een rijtje | Pfizer Nederland

stockimage Sabrina

Kanker kan bijna overal in het lichaam ontstaan. Er zijn meer dan 100 verschillende soorten kanker. Al deze soorten hebben de eigenschap van ongecontroleerde celdeling gemeen.

De snelheid waarop ongecontroleerde celdeling plaatsvindt, is voor elke vorm van kanker anders. Sommige kankersoorten geven daardoor ook eerder klachten dan andere.1

Krab

Hipprocrates bedacht 2500 jaar geleden de naam ‘kanker’. De gezwellen die hij zag bij mensen die aan kanker lijden, vond hij lijken op krabben. Daarom noemde hij hun ziekte ‘karnikos’, de Latijnse naam voor krab. Later werd dit vertaald naar kanker.2

 

Wat is kanker? De belangrijkste informatie op een rijtje | Pfizer Nederland

Wat doen kankercellen in je lichaam?

Door meerdere afwijkingen in het genetisch materiaal dat in elke lichaamscel is opgeslagen, ontstaan afwijkingen in het uiterlijk en gedrag van de cel: het wordt een kankercel. Door de afwijkingen gedraagt een kankercel zich anders dan een ‘gezonde’ lichaamscel en reageert het lichaam er anders op.

Een belangrijk verschil met normale cellen is dat kankercellen minder gespecialiseerd zijn. Normale cellen specialiseren zich tot een bepaald celtype met een specifieke functie. Met andere cellen om zich heen vormen ze een bepaald weefsel of (een onderdeel van) een orgaan. Daarna neemt de groei en deling van de normale cellen af. Kankercellen hebben vaak geen specifieke functie, waardoor ze blijven delen zonder te stoppen.

Ook kunnen kankercellen bepaalde signalen negeren. Vaak gaat het om signalen die oude of beschadigde cellen vertellen te stoppen met delen. Deze cellen sterven dan, om plaats te maken voor nieuwe, gezonde cellen. Door dit soort signalen te negeren, kunnen de kankercellen blijven bestaan. Bovendien kunnen kankercellen het afweersysteem omzeilen. Het afweersysteem ruimt afwijkende en beschadigde cellen op. Maar kankercellen ontsnappen hier vaak aan.

Kankercellen zijn ook vaak in staat om normale cellen te beïnvloeden. Zo kunnen kankercellen normale cellen aansturen om bloedvaten naar en van de tumor te vormen. Zo krijgt de tumor zuurstof en voedingsstoffen en kunnen de kankercellen verder groeien en delen.3

Goedaardig en kwaadaardig

Het woord ‘tumor’ betekent dat er een stapeling van cellen is. Dit kan kanker zijn, maar dat is niet per definitie zo. Er wordt dus onderscheid gemaakt tussen kwaadaardige tumoren (kanker) en goedaardige tumoren (geen kanker). Toch wordt met het woord tumor meestal kwaadaardige tumor bedoeld, kanker dus.

Goedaardige tumoren zijn ook niet altijd onschuldig. Ze kunnen bijvoorbeeld druk uitoefenen op organen of gezond weefsel. Maar in tegenstelling tot kwaadaardige tumoren zullen goedaardige tumoren niet binnendringen in omringend weefsel.4

Wat zijn de cijfers?

In 2018 kregen 116.537 mensen kanker. Het betrof 61.003 mannen en 55.534 vrouwen. Bij mannen komt prostaatkanker het meeste voor, gevolgd door darmkanker en huidkanker. Bij vrouwen komt borstkanker het meeste voor, gevolgd door huidkanker en darmkanker.

Kanker is al jaren de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland. In 2018 stierven er bijna 47 duizend mensen in Nederland aan kanker, dit is 30 procent van het totale aantal sterfgevallen. Bij personen tussen 40 en 80 jaar wordt zelfs 45 procent van de sterfgevallen veroorzaakt door kanker.5
 

Welke behandelingen zijn er mogelijk?

De behandeling van kanker verschilt per patiënt, per orgaan, per tumorafwijking en wordt aangepast aan de specifieke, persoonlijke omstandigheden en stand van de wetenschap. De keuze voor een behandeling of een combinatie van behandelingen is afhankelijk van verschillende factoren. De belangrijkste zijn het type kanker, de mate van verspreiding van kanker, de aanwezigheid van andere mogelijke ziekten, de leeftijd van de persoon en de algemene toestand van de persoon.

  • Oncologische chirurgie

    Beschrijving tonen

    Bij oncologische chirurgie wordt een tumor en omliggend weefsel verwijderd door een chirurg tijdens een operatie.

  • Radiotherapie

    Beschrijving tonen

    Radiotherapie is het behandelen van veelal kwaadaardige gezwellen (ofwel kanker) door middel van bestraling. De kankercellen worden bestraald met het doel: het doden van alle kankercellen en/of het stoppen van de celdeling.

  • Chemotherapie

    Beschrijving tonen

    Chemotherapie is een kankerbehandeling waarbij geneesmiddelen worden gebruikt die kankercellen doden of hun celdeling stoppen. Chemotherapie medicijnen worden meestal gegeven door langzame infusie in een ader, maar soms ook door orale of directe infusie in de ledematen of in de lever, afhankelijk van de locatie van de kanker.

  • Hormoontherapie

    Beschrijving tonen

    Bij hormoontherapie wordt de werking of productie van natuurlijke hormonen geblokkeerd om verdere celdeling van kankercellen te voorkomen. In tegenstelling tot chemotherapie of radiotherapie die bedoeld is om kankercellen snel te doden, wordt hormoontherapie ingezet om de celdeling te stoppen of af te remmen.

  • Immunotherapie

    Beschrijving tonen

    Immunotherapie is een behandeling die tot doel heeft de afweer van de patiënt tegen zijn ziekte te ‘mobiliseren’. Dit is een belangrijk spoor van huidig kankeronderzoek. Er zijn al verschillende immunotherapiebehandelingen beschikbaar.

De keuze van deze behandelingen en de volgorde waarin ze worden toegediend, moet worden gemaakt door een multidisciplinair medisch team.6
Dit gebeurt in overleg met de patient zodat zijn of haar wensen en doelen worden gerespecteerd.

Wat is kanker? De belangrijkste informatie op een rijtje | Pfizer Nederland

Kun je kanker overleven?

Van kanker die niet uitgezaaid is kun je genezen, van uitgezaaide kanker niet. Dankzij steeds betere behandelmethoden wordt het ook voor mensen met uitgezaaide kanker mogelijk om steeds langer te leven zonder al te veel klachten te hebben.

De algemene overlevingscijfers van kanker zijn dankzij betere behandelmethoden, kankeronderzoek, screening in het bevolkingsonderzoek en voorlichting in de afgelopen 60 jaar gestegen van 25 procent naar 65 procent. Dat betekent dat 65 procent van de mensen met kanker vijf jaar na de diagnose nog in leven is.

Maar deze overlevingskansen verschillen sterk per soort kanker. Zo hebben patiënten met borst-, prostaat- of huidkanker goede overlevingskansen (rond de 90 procent). Maar voor bijvoorbeeld patiënten met long- of alvleesklierkanker is de 5-jaarsoverleving veel slechter: voor longkanker 19 procent en bij alvleesklierkanker maar 9 procent.7

Vijfjaarsoverleving

Bij kanker is het moeilijk aan te geven wanneer iemand echt genezen is. Ook na behandeling van niet-uitgezaaide kanker is er een kans dat de ziekte terugkomt. Bij uitgezaaide kanker geneest een patient niet en zal er in de loop van de behandeling resistentie optreden tegen de behandeling. Ook kunnen nieuwe uitzaaiingen ontstaan.

Daarom wordt niet gesproken over genezingspercentages, maar over overlevingspercentages. De vijfjaarsoverleving is hierbij belangrijk, want als je 5 jaar na de diagnose vrij bent van kanker, is de kans dat kanker daarna nog terugkomt vrij klein. Maar het kan wel. Meestal geldt: hoe langer de periode dat de ziekte niet te zien is, hoe kleiner de kans dat kanker terugkomt.8

Bronnen:

Bronnen:

1. Bron: https://www.kwf.nl/kanker/wat-is-kanker/Pages/default.aspx, geraadpleegd op 12-2019
2. Bron: https://www.nrc.nl/nieuws/1997/09/04/kreeft-7366506-a970024, geraadpleegd op 12-8-2019
3. Bron: https://www.kanker.nl/algemene-onderwerpen/wat-is-kanker/wat-is/wat-is-kanker en https://www.kwf.nl/kanker/wat-is-kanker/Pages/hoe-ontstaat-kanker.aspx, beiden
geraadpleegd op 12-8-2019.

4. Bron: https://www.kanker.nl/algemene-onderwerpen/wat-is-kanker/wat-is/goedaardig-en-kwaadaardig, geraadpleegd op 12-8-2019
5. Bron: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/27/kanker-oorzaak-van-3-op-de-10-sterfgevallen, https://www.cijfersoverkanker.nl/en https://www.iknl.nl/docs/default-source/shop-downloads/kib-2019.pdf?sfvrsn=3, allen geraadpleegd op 12-8-2019
6. Bron: https://www.kwf.nl/kanker/wat-is-kanker/Pages/behandeling-van-kanker.aspx, geraadpleegd op 12-8-2019
7. Bron: https://www.kwf.nl/kanker/wat-is-kanker/Pages/overleving-van-kanker.aspx, geraadpleegd op 12-8-2019
8. Bron: https://www.iknl.nl/over-iknl/nieuws/nieuws-detail/2017/12/07/kansen-op-overleving-kanker-afgelopen-50-jaar-fors-toegenomen ehttps://www.kwf.nl/kanker/wat-is-kanker/Pages/overleving-van-kanker.aspx, beiden geraadpleegd op 12-8-2019

Pagina beoordelen Like Dislike
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.