Verband tussen telomeren en een gezonde levensstijl
Leestijd: 2 minuten
Als je je braaf aan je goede voornemens houdt en meer beweegt, gezonder eet en minder strest, is dat niet alleen goed voor je buikomvang en je gezondheid. Het kan ook je telomeren beschermen: het gedeelte van de chromosomen dat veroudering beïnvloedt.
Telomeren zijn beschermdopjes aan het einde van chromosomen. Vergelijk ze maar met het beschermlaagje om het uiteinde van je schoenveters. Ze beschermen je DNA tegen beschadigingen tijdens het celdelingsproces. Elke keer wanneer een cel deelt - om nieuwe huid, bloed of bot te vormen - wordt een klein stukje van de telomeren aan de uiteinden van de chromosomen afgeknipt.
Een cel kan zich tijdens zijn levensduur wel vijftig tot zeventig keer delen en telkens wordt de telomeer korter en korter, totdat het punt wordt bereikt waar op de cel afsterft. Dat is onderdeel van het natuurlijke verouderingsproces.
Je kunt invloed uitoefenen op je telomeren
Er is echter een groeiende hoeveelheid onderzoeksbewijs voor het feit dat de lengte van je telomeren - en de wijze waarop cellen verouderen in het algemeen - in verband staan met factoren waarop je invloed kunt uitoefenen, zoals voeding, slaap, beweging en stress.
In een nieuw boek, ‘het telomeereffect: een revolutionaire aanpak om jonger, langer en gezonder te leven’ suggereert moleculair bioloog Elizabeth Blackburn dat onze dagelijkse gewoontes de lengte van onze telomeren en de kans op ziekten kunnen beïnvloeden.
Logische levensstijltips
“Je telomeren luisteren naar je, zo blijkt,” schrijft Blackburn in het voorwoord van haar boek.
“Ze nemen de instructies op die je aan hen geeft.
De manier waarop je leeft kan je telomeren de opdracht geven om het cel-verouderingsproces te versnellen.’’
Logische levensstijltips zoals zeven uur slapen per nacht, drie keer per week gemiddeld intensief bewegen en het eten van voeding met omega 3-vetzuren zouden leiden tot een minder snelle verkorting van de telomeren, zo stelt Blackburn.
Verouderingsproces terugdraaien of niet?
Het staat nog ter discussie binnen de wetenschappelijke gemeenschap of positieve levensstijlfactoren ook het verouderingsproces kunnen terugdraaien.
En of beschadigde telomeren weer langer kunnen worden.
De keerzijde is wel dat er wetenschappelijk bewijs is dat toont dat negatieve levensstijlfactoren (zoals stress, roken en weinig beweging) verband houden met een groter verlies van telomeren.
In 2009 won Blackburn de nobelprijs voor haar onderzoek naar telomeren, inclusief de ontdekking van het enzym dat de beschermende DNA-dopjes weer herstelt.
Terwijl er dus nog wetenschappelijke strijd is over de interactie tussen het enzym en lifestyle-veranderingen, maakte Blackburn deel uit van een onderzoeksgroep die in 2013 ontdekte dat mannen met een vroeg stadium van prostaatkanker die op een gezonde manier begonnen te leven een boost hadden bij de activiteit van telomerase. Ook werden hun telomeren langer.
Er moet nog veel onderzoek gedaan worden, maar vroege data tonen al dat we niet helemaal zijn overgeleverd aan onze genetische bestemming, maar dat positieve gedragsveranderingen ons voordelen bieden tot in onze cellen.
Bronnen:
Dit verhaal verscheen eerder op de Pfizer-website Getscience.com en is licht bewerkt.
-
Gezond leven
Juiste voeding en lekker bewegen
Voeding speelt een grote rol in het leven van veel mensen met IBD (chronische inflammatoire darmziekten). Van sommige voedingsmiddelen gaan zij zich beter voelen, maar van andere juist slechter. Wanneer doe je het goed? En waarom is sporten zo goed voor je als je IBD hebt? -
Top-5 tips om longontsteking bij ouderen te helpen voorkomen
Jaarlijks belanden er 35.000 mensen in het ziekenhuis met een longontsteking, waarvan ruim de helft vijfenzestigplusser is. In totaal worden er elk jaar 125.000 Nederlanders getroffen door een longontsteking. Huisarts Ted van Essen geeft tips hoe ouderen zich daar tegen kunnen wapenen omdat zij door hun lagere weerstand sneller besmet kunnen raken.
-
‘Pillen die je niet neemt, werken ook niet’
Als je medicijnen krijgt voorgeschreven, is het de bedoeling dat je ze gebruikt. Klinkt logisch, maar toch heeft één op de drie mensen daar moeite mee. Jacqueline Hugtenburg doet onderzoek naar therapie(on)trouw, in de hoop oplossingen te vinden. Ze is universitair hoofddocent van het Amsterdam UMC en apotheker in Amstelveen.
