‘Thuisbehandeling vervangt ziekenhuisopname’

Ed de Kluiver werkt al meer dan dertig jaar bij ziekenhuisorganisatie Isala en is ook al zo lang geïnteresseerd in datagedreven gezondheidszorg en mogelijkheden van ICT om zorgprocessen te ondersteunen. Hij was initiator van verschillende ICT-systemen om hartpatiënten in hun thuissituatie te kunnen monitoren. Als voormalig bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie is hij ook betrokken bij allerlei landelijke initiatieven die digitale zorg bevorderen.

Ook stond Ed de Kluiver in 2004 aan de wieg van een zeer succesvolle pilot die resulteerde in standaardzorg: Chance@home, het thuis behandelen van met mensen met hartfalen of die een  hartinfarct hebben gehad. En het thuis verzorgen van patiënten met endocarditis - ontsteking van de binnenkant van het hart en de hartkleppen - of een klaplong. ’’Ze krijgen precies dezelfde zorg thuis als die ze in het ziekenhuis zouden krijgen.’’

In de afgelopen jaren zijn zo meer dan vijfduizend mensen geholpen, vertelt hij. ’’Je ziet het principe van ziekenhuisopnames thuis langzaam ook op andere plekken ontstaan in Nederland en Europa en voor de behandeling van verschillende aandoeningen.’’ Deze ontwikkeling leidt tot een belangrijke vraag die Ed de Kluiver ook tijdens zijn TEDx Talk wil behandelen. Wat is toekomst van het ziekenhuis in de vorm van een gebouw? Wat is daar over twintig jaar nog van over?

Hij geeft zelf alvast antwoord. ’’Ik denk dat een ziekenhuis als fysiek gebouw uiteindelijk nog nodig is voor drie doeleinden. Namelijk voor ingrepen zoals operaties waarvoor steriliteit vereist is. Daarnaast voor IC-zorg aan hele complexe, ernstige zieke patiënten. En verder heb je bunkerachtige voorzieningen nodig waar je mensen bijvoorbeeld kunt bestralen. Maar of dat per sé in een ziekenhuis hoeft, is de vraag.’’
 

Zelfs veel spoedeisende zorg kun je verplaatsen naar de thuisomgeving

Zelfs veel spoedeisende zorg kun je verplaatsen naar de thuisomgeving, stelt hij. ’’Het merendeel van de patiënten die op de spoedeisende hulp komt, gaat weer naar huis. Met die wetenschap kun je ook zorgen dat ze niet naar het ziekenhuis hoeven.’’

Hij vervolgt zijn verhaal. ’’Neem een hartinfarct. Het vaststellen ervan en het leveren van de eerste zorg kan thuis geleverd worden. ’’Heel vaak is voor een snelle diagnose labonderzoek nodig. Ook dat kun je in de ambulance doen door die uit te rusten met mobiele labs. Dan kun je ter plekke vaststellen of iemand bijvoorbeeld een hartinfarct of een ontsteking heeft.

‘’ Verder wordt veel apparatuur om mensen te monitoren, onderzoeken en behandelen, steeds kleiner en mobieler. Waardoor deze ook naar de thuissituatie of de ambulance kan worden verplaatst, denkt Ed de Kluiver. ’’En je kunt zorg leveren met heel uitgebreide ambulances, maar ook gebruik maken van goed uitgeruste motoren. Afhankelijk van of je patiënten ook daadwerkelijk naar het ziekenhuis moet vervoeren.’’
 

Slechter het ziekenhuis uit

Volgens  de bedenker van het virtuele hartcentrum is er veel wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat ruim de helft van de zeventigplussers na een ziekenhuisopname in een slechtere mentale en fysieke conditie is dan voor de ziekenhuisopname.

Ook krijgt zes procent van de ouderen tijdens opname een ziekenhuisinfectie. ’’Ziekenhuisbacteriën zijn heel vaak resistent voor antibiotica en daardoor moeilijk te behandelen. Maar ook gewone maag-darm virussen vormen een risico. Als bijvoorbeeld het norovirus bij één patiënt op een afdeling wordt aangetroffen, moet de gehele afdeling geïsoleerd worden, omdat ouderen een sterk verhoogd risico op besmetting hebben.’’

Thuis heb je veel minder risico op besmetting met ziekmakende bacteriën, benadrukt Ed de Kluiver. ’’Want ook al is het daar een rommeltje: het is wel je eigen rommeltje met je eigen bacteriën waar je misschien al tientallen jaren mee samenleeft en waarvoor je immuun bent geworden.’’

Verder word je, als je in het ziekenhuis komt, vaak meteen in een bed gelegd. En dat zorgt voor een gevoel van veiligheid, terwijl er juist voor ouderen, door de passiviteit, risico’s aan kleven. ’’Je krijgt een pyjama aan en er wordt de hele dag door eten en drinken gebracht. Na een week in bed leggen ben je al tien procent van je bovenbeensomvang kwijt. Dit komt door spierafname en deze is vaak blijvend. Als je thuisblijft, blijf je vaak veel actiever en mobieler en heb je dit spierverlies niet of minder.’’

’’Kortom, thuis blijf je actiever, heb je veel meer regie over je eigen herstel en je vermijdt de risico’s van het ziekenhuis, waardoor je in een betere conditie blijft. En nee, niet elke patiënt komt in aanmerking voor ziekenhuisopname thuis. Maar de meesten wel.’’