Hoe voorkom je tekenbeten?
Elk jaar lopen ruim 1 miljoen Nederlanders een tekenbeet op. Teken kunnen ziekteverwekkers overbrengen zoals het TBE-virus, voluit het ‘tick-borne encephalitis’ virus. Dat kan in zeldzame gevallen leiden tot teken(meningo)encefalitis, een hersen(vlies)ontsteking. Word je gebeten door een teek? Verwijder hem zo snel mogelijk. Het voorkomen van tekenbeten is nog beter.

Oppassen bij wandelen
Teken zijn kleine spinachtige beestjes die leven in het struikgewas, in hoog schaduwrijk gras en op dode bladeren. Meestal zitten ze op een hoogte van 20 tot 70 centimeter, waar ze afwachten totdat een mens of dier voorbij komt waarin ze zich kunnen vastbijten om bloed te zuigen.
Het is daarom goed om alert te zijn bij activiteiten zoals wandelen, mountainbiken, paardrijden, kamperen, buitenspelen en tuinieren.
Van april tot eind september
Teken zijn het gehele jaar actief, maar van april tot eind september in het bijzonder. Een belangrijke preventieve maatregel die je kunt nemen om tekenbeten te helpen voorkomen, is het dragen van beschermende kleding.
Draag in elk geval dichte schoenen, lange mouwen en een lange broek en stop je broekspijpen in je sokken. En zorg dat je onbeschermde huid insmeert met een middel dat de stof DEET bevat.

In risicogebieden kun je ook kiezen om je kleding helemaal te impregneren met insecticiden. Er zijn diverse landen en gebieden waarin TBE voorkomt die geliefd zijn bij vakantiegangers, zoals Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Tsjechië en Zuid-Scandinavië. Ook komt het TBE-virus voor in Oost-Europa.
Vaccinatiebureaus en GGD’s kunnen reizigers het vaccin tegen het TBE-virus aanbieden
Het is verder verstandig om zoveel mogelijk op de paden te blijven en je niet te begeven tussen dichte begroeiing en struikgewas.
Een andere voorzorgsmaatregel die je kunt nemen is je laten vaccineren tegen TBE, ook wel bekend als FSME: Früh Sommer Meningo Encephalitis.
Vaccinatiebureaus
In meerdere landen waar TBE voorkomt bestaan aanbevelingen voor inenting tegen het TBE-virus.
In Nederland is dat niet zo, maar kunnen GGD’s en vaccinatiebureaus het vaccin aan reizigers aanbieden. Het staat iedereen vrij om hier al dan niet gebruik van te maken.
Tekenbeten zijn echter vrijwel nooit helemaal te voorkomen. Het is daarom goed om lichtgekleurde kleding te dragen als je de natuur in gaat, omdat je teken dan sneller kunt zien en verwijderen.
Wanneer een teek eenmaal op je lichaam zit, zal hij een warm plekje opzoeken om zich daar vast te bijten en bloed te zuigen. Vaak merk je daar niets van omdat hij die plek met zijn speeksel verdooft.
Kleding en lichaam controleren
Daarom is het belangrijk om je kleding en lichaam te controleren na een tochtje door de natuur. Je kunt teken bijvoorbeeld terugvinden in je oksel, je knieholte, je liezen of je nek.
Ook zitten ze graag onder het elastiek van je onderbroek of beha. Gebruik een spiegeltje om plaatsen te controleren die je moeilijk kan zien. Let tot slot op dat je geen rauwe melk of rauwmelkse kaas drinkt en eet in risicogebieden. Ook die kunnen besmet zijn met het TBE-virus.
Verwijderen van een teek
Haal teken snel weg! Zo snel mogelijk, in elk geval binnen een dag. Hoe langer de teek in je huid zit, hoe groter de kans dat deze je besmet.
Gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen vóórdat u de teek verwijdert en ga niet in de weer met lucifers.
Pak de teek met een puntig pincet of een tekentang zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig en in een rechte lijn uit. Probeer de teek heel te laten en trek de teek eruit zonder te draaien. Als een stukje van de kop in de huid achterblijft is dat ongevaarlijk. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter.
Ontsmet hierna het beetwondje met jodium of alcohol. Vergeet bij gebruik van een tekentang niet om eerst de handleiding te lezen. Tekentangen koop je bijv. bij de drogist, de dierenarts of dierenspeciaalzaak. Noteer wanneer en waar op de huid je gebeten bent. Houd tot drie maanden na de tekenbeet de huid rond de beet in de gaten.

Mogelijke ziekteverschijnselen
Er zijn verschillende infecties die worden verspreid door teken waarvan elke infectie andere symptomen heeft. Bij de ziekte van Lyme is één van de eerste symptomen vaak een groeiende, rode kring rond de plaats van de tekenbeet.
Symptomen van het TBE-virus
Bij mensen die TBE oplopen, merkt twee op de drie in eerste instantie niets van de besmetting. De rest krijgt griepachtige verschijnselen zoals koorts, misselijkheid en hoofdpijn, zo’n één tot twee weken na de beet. Deze klachten duren gemiddeld zo’n 5 tot 10 dagen.
In zeldzame gevallen ontwikkelt het ziektebeeld zich verder en wordt het centraal zenuwstelsel aangetast. Hierbij kan een hersen(vlies)ontsteking ontstaan met kans op blijvend letsel.
Behandeling
TBE (tick-borne encefalitis) en Lymeziekte zijn allebei infectieziekten. Lymeziekte wordt, in tegenstelling tot TBE, niet door een virus overgedragen maar door een bacterie: de Borrelia-bacterie.
Daarom kan Lymeziekte wel, maar TBE niet worden behandeld met antibiotica. Alleen de symptomen kunnen worden behandeld.
Bronnen
https://www.tbewijzer.nl/ en https://www.tekenbeetziekten.nl/fsmetbe/ en https://lymevereniging.nl/lyme/hoe-ziekte-van-lyme-voorkomen-in-3-stappen/ http://www.reumafonds.nl/informatie-voor-doelgroepen/patienten/vormen-van-reuma/ziekte-van-lyme/over-de-ziekte/oorzaken en http://www.rivm.nl/Onderwerpen/T/Tekenbeten_en_lyme/Een_tekenbeet/Verwijderen_van_een_teek en http://www.vaccinatiesopreis.nl/teken-encefalitis-inenting/ en https://stigas.nl/tekenencefalitis-virus-tbe-nu-ook-nederland-aangetroffen/